Zondag, 21 december 2008

Opkomst van de Movel

Een Movel is een ver­haal op je mobiel, je down­load het ver­haal een­ma­lig, opent het en begint met lezen. Na het eer­ste hoofd­stuk wordt je gevraagd of je het ver­haal wilt kopen. Zo, ja dan klik op je op de koop knop en kun je het hele ver­haal op je gemak uit­le­zen, als het niet bevalt (het lezen op de mobiel of het ver­haal) dan lees je niet ver­der en koop je het ver­haal niet.

[bron]

Vaak sta ik voor mijn boe­ken­kast en neem de boekrug­gen in ogen­schouw. De dik­ke romans waar de titel hori­zon­taal op past sprin­gen vaak als eer­ste in het oog. Ze vra­gen nadruk­ke­lijk om aan­dacht. Maar die gaat net zo mak­ke­lijk naar de iets dun­ne­re broe­ders en zus­ters die rond­om hen heen ver­za­meld staan. Allen zijn indi­vi­du­e­le bouw­ste­nen die ik door de jaren heen tot mij heb geno­men om mijn ken­nis te verrijken.

Ik kijk naar mijn boe­ken­kast maar zie geen boek en kast. Ontel­ba­re werel­den waar ik (soms nog nooit) geweest ben zwe­ven voor mijn gees­tes­oog en nodi­gen mij uit voor een (her)nieuw(d) bezoek. De boe­ken­kast is geen dood­lo­pen­de muur in mijn kamer maar een raam naar buiten.

[…] the brain never evol­ved to read. Rather, rea­ding reveals how the brain “rear­ran­ges older struc­tu­res devo­t­ed to lin­guis­tic, per­cep­tu­al and cog­ni­ti­ve regi­ons to make some­thing new.”

[bron]

Op deze plek ga ik niet bewe­ren dat ik alle boe­ken in mijn ver­za­me­ling (al) heb gele­zen. Wel meer dan de helft, en de rest gaat zeker gele­zen wor­den. Dat heb ik mezelf altijd voor­ge­hou­den. Of het nu gaat gebeu­ren tij­dens mijn werk­za­me leven of nadat ik gepen­si­o­neerd zal zijn. Dat is mij om het even. Alleen zal ik de komen­de jaren mezelf ver­plich­ten om vol­doen­de ‘trai­nings­uren’ in te bou­wen. Want vol­gens ont­wik­ke­lings­psy­cho­lo­ge Mary­an­ne Wolf behoort lezen niet tot de basis­vaar­dig­he­den van onze soort, zoals lopen en ade­men. We moe­ten het leren, dat wil zeg­gen we moe­ten er in onze her­se­nen neu­ra­le cir­cuits voor aan­leg­gen. En als we die niet onder­hou­den door ze vaak genoeg te gebrui­ken, wor­den ze afge­bro­ken en ver­van­gen door andere.

Vol­gens het Tijd­be­ste­dings­on­der­zoek 2008 van SPOT (Stich­ting Pro­mo­tie Tele­vi­sie­re­cla­me) beste­den Neder­lan­ders gemid­deld 13 minu­ten per dag aan het lezen van boe­ken. Dit is 3 minu­ten meer dan in 2006. Het zijn voor­al vrou­wen, oude­ren en alleen­staan­de 40-plus­sers die boe­ken lezen; rela­tief wei­nig wordt er gele­zen door full time wer­ken­den en door jon­ge­ren tot 20 jaar.

[bron]

Als lezen dus te maken heeft met leren, en we tege­lij­ker­tijd mogen con­clu­de­ren dat juist jon­ge­ren min­der gaan lezen, dan zal hun lees­vaar­dig­heid gestaag afne­men. En zul­len zij in de toe­komst ver­vreemd raken van in ieder geval het medi­um Boek in al z’n hoe­da­nig­he­den. Daar­voor in de plaats zul­len zij meer uren door­bren­gen op inter­net en daar hun ont­span­ning vin­den en ken­nis opdoen. Sur­fend over de gol­ven van een als­maar uit­dij­end stuw­meer aan onge­struc­tu­reer­de data, beper­ken zij zich tot het inne­men van klei­ne por­ties ‘info­tain­ment’ (ken­nis in hap­kla­re brok­ken; het nieuws in 60 seconden).

Dat ‘lot’ zal hoogst­waar­schijn­lijk ook mijn aller­lief­ste dier­ba­re klein­zoon ten deel val­len. Hoe­veel moei­te ik mij­zelf ook zal getroos­ten om het niet zo (heel) ver te laten komen.
Er kan een dag komen dat hij voor mijn boe­ken­kast zal staan en niet méér zal zien dan een blin­de muur opge­bouwd uit kleur­rij­ke bouw­ste­nen. Ik ver­heug mij niet op die dag.

~ ~ ~

De stel­ling:
Het is een goe­de zaak dat boek en boek­druk­kunst lang­zaam maar zeker zul­len ver­dwij­nen. Het zijn media­vor­men die hun bes­te tijd heb­ben gehad.

~ ~ ~

His­to­ri­ans still unborn will appre­ci­a­te your coo­p­e­ra­ti­on in the futu­re, Son­mi-451.
We archi­vists thank you in the pre­sent. […] Now, this sil­ver egg-sha­ped devi­ce is cal­l­ed an ori­son. It records both an ima­ge of your face and your words. Once we’re finis­hed, the ori­son will be archi­ved at the Mini­stry of Testaments.

Cloud Atlas, David Mit­chell (2003)

~ ~ ~

“Om een bescha­ving te ver­nie­ti­gen, moet je geen boe­ken ver­bran­den. Over­tuig gewoon de men­sen om er geen meer te lezen.” 

Ray Brad­bu­ry; Ame­ri­kaans sci­en­ce-fic­ti­on schrij­ver (1920-)

~ ~ ~

“Het is beter een mijl te rei­zen dan om dui­zend boe­ken te lezen.” 

Con­fu­ci­us; Chi­nees filo­soof (551 v.C. — 479 v.C.)