Avatar en de verdwijnende hutongs van Beijing
In de film Avatar van regisseur James Cameron zijn we getuige van de strijd tussen een neergestreken groep wetenschappers en militairen op een verre planeet en de inheemse bevolking aldaar.
Het blijkt dat diep in het oerwoud waar deze blauwe wezens van het ras Na’vi zich schuilhouden een erg kostbare grondstof (het mineraal unobtaniumin) in de grond zit. Wanneer onderhandelingen niet de gewenste resultaten opleveren (namelijk dat de Na’vi bereid zijn te verhuizen naar verder gelegen gebied, zodat de mensen de grond kunnen ontginnen), besluit men het leger in te zetten. Het plan is om de heilige plek van de Na’vi (Tree of Souls) plat te bombarderen om zo hun moreel te breken.
Deze boom is voor de Na’vi het communicatiemiddel met hun god Eywa. Het is vergelijkbaar met een netwerk, waar men niet alleen contact kan krijgen met deze op Moeder Natuur lijkende god, maar zelfs met alle voorouders. Op de Avatar Wiki site staat de volgende omschrijving:
“The Tree of Souls, besides being a connection to Eywa, also works as a way for her to directly interact with the world through the seeds of the tree. The tree has the capability to connect directly to the nervous system of all living things and is not limited to the queue that Pandoran wildlife possesses.”
Ik moest denken aan een bericht uit de NRC van 29 december 2010 wat ik diezelfde dag gelezen had. Het ging over het dichtslibben van de snelwegen in de Chinese hoofdstad Beijing. Vanwege de toegenomen welvaart wil iedere Chinees tegenwoordig niet meer gezien worden op een fiets, maar zich alleen nog maar verplaatsen in een auto. Inmiddels is China de VS voorbij gegaan v.w.b. de grootste afzetmarkt voor auto’s. Files van meer dan honderd kilometer die enkele dagen aanhouden zijn geen uitzondering. In het artikel vertelt een geïnterviewde taxichauffeur dat het bouwen van een nieuwe hoofdstad de beste remedie is. Iets wat men in China als een van de vele mogelijke scenario’s ziet. Want wat duidelijk niet geholpen heeft is het tegen de vlakte gooien van grote delen van de oude binnenstad die ooit gevormd werd door de zo kenmerkende hutongs. Dit unieke stukje cultureel erfgoed is nu zo goed als bijna verdwenen en heeft plaats moeten maken voor ontelbare wolkenkrabbers en acht- of zelfs tienbaanssnelwegen (diverse lagen over elkaar). Toen ik in 2008 Beijing bezocht, maakte onze gids de opmerking dat met het verdwijnen van de hutongs er ook een directe lijn met de geschiedenis dreigde te verdwijnen. Op wikipedia staat de volgende omschrijving:
“Hutong represents an important culture element of Beijing city. Thanks to Beijing’s long history and status as capital for six dynasties, almost every hutong has its anecdotes, and some are even associated with historic events. In contrast to the court life and elite culture represented by the Forbidden City, Summer Palace, and the Temple of Heaven, the hutongs reflect the culture of grassroots Beijingers. The hutongs are residential neighborhoods which still form the heart of Old Beijing.”
De overeenkomst tussen de functie van de Tree of Souls in Avatar en de hutongs in Beijing vind ik treffend. In de film zijn de Na’vi in staat om de aanval van het leger (tijdelijk?) af te slaan. Voor de inwoners van Beijing ben ik bevreesd dat zij hun hutongs niet kunnen behouden tegen de vernietigende kracht van de vooruitgang.
