Another brick…

Van­daag kreeg ik de #wot van gis­ter onder ogen => Bak­steen. En zoals zo vaak wan­neer ik dit woord zie, moest ik aan een frag­ment uit het boek Zen and the art of motor­cy­cle main­tenan­ce den­ken. Ik heb het boek (geschre­ven door Robert M. Pir­sig) tij­dens mijn mid­del­ba­re school­tijd voor de eer­ste keer gele­zen zon­der er veel van te begrij­pen. Het reis­ver­slag van de vader met zoon op de motor dwars door de VS vond ik erg boei­end, maar de filo­so­fi­sche uit­wei­din­gen waren te hoog gegre­pen. In de loop van de jaren heb ik het boek her­haal­de­lijk opnieuw gele­zen en hoe­wel ik nog steeds denk dat veel mij ont­gaat, heb ik toch het gevoel dat ik er elke keer weer iets van opsteek.

Een gedeel­te wat ik van­af het begin aan al erg inte­res­sant vond is waar de hoofd­per­soon beschrijft hoe hij in een vorig leven les gaf in o.a. ‘cre­a­ti­ve wri­ting’ aan een uni­ver­si­teit. Het valt hem op dat veel van zijn leer­lin­gen in zijn ogen niets te zeg­gen heb­ben. Aan­van­ke­lijk wijt hij dit aan lui­heid maar bij nader onder­zoek lijkt het eer­der dat zij op een bepaal­de manier geblok­keerd raken door­dat ze niet vol­doen­de weten te focus­sen. Ze maken hun onder­werp te groot en komen daar­om niet aan schrij­ven toe.

Hij haalt een voor­beeld aan waar een stu­den­te een 500-woor­den opstel wil schrij­ven over de Ver­e­nig­de Sta­ten. Op zich zou het niet al te moei­lijk moe­ten zijn om in 500 woor­den iets over de VS te schrij­ven. Toch pas­seert de dead­line zon­der dat de stu­den­te iets heeft om in te leve­ren. Ze is flink over­stuur en geeft aan dat ze vele malen begon­nen is maar dat er niets uit haar vin­gers komt. De leraar, die navraag heeft gedaan bij col­le­ga’s, heeft een beeld beves­tigd gekre­gen van een seri­eu­ze stu­den­te die hard werkt, maar wei­nig cre­a­tief is.

Aller­eerst weet hij niet goed hoe haar te hel­pen, tot­dat hij een inge­ving krijgt. Zijn advies is om niet over de VS te schrij­ven, maar het dich­ter bij huis te hou­den, door bij­voor­beeld de uni­ver­si­teits­stad als onder­werp te nemen. Wan­neer dat ook niet blijkt te wer­ken, raadt hij haar aan nog ver­der in te zoo­men tot de hoofd­straat van de stad. Wan­neer zelfs dat haar nog niet tot schrij­ven aan­zet raakt hij gefrus­treerd en ver­wijt haar niet goed te kijken.

A memo­ry came back of his own dis­mis­sal from the Uni­ver­si­ty for having too much to say. For eve­ry fact the­re is an infi­ni­ty of hypo­the­ses. The more you look the more you see.
[p.195]

Hij geeft haar een laat­ste tip om vol­le­dig te focus­sen op slechts één gebouw in de hoofd­straat. En dan ook nog alleen op de voor­kant ervan. Te begin­nen met de boven­ste bak­steen aan de linkerkant.

De eerst­vol­gen­de les levert de stu­den­te een 5000(!)-woorden werk­stuk in over de voor­kant van een van de gebou­wen aan de hoofdstraat.

“I sat in the ham­bur­ger stand across the street,” she said, “and star­ted wri­ting about the first brick, and then the second brick, and then by the third brick it all star­ted to come and I couldn’t stop.”
[p.195]

Deze voor haar nieu­we manier van kij­ken had haar de vrij­heid gege­ven om met eigen ogen te kun­nen kij­ken. Een blok­ka­de was weg­ge­val­len en een vloed van woor­den en gedach­ten was los­ge­ko­men. Ze kon haar eigen unie­ke invul­ling geven en voel­de zich niet lan­ger ver­plicht tot het repro­du­ce­ren van eer­der opge­da­ne kennis.

Wan­neer ik mezelf bij tijd en wij­le geblok­keerd voel tij­dens het schrij­ven kijk ik soms naar de hui­zen aan de over­kant en pro­beer te beden­ken wat het ver­haal ach­ter een wil­le­keu­ri­ge bak­steen is in een van de vele gevels. Het helpt altijd.

—

Mijn bij­dra­ge voor #wot dd 10/5/2012

Wat is wot? => Wri­te on Thursday

Deze week is het woord BAKSTEEN:
uit klei of leem gebak­ken steen waar­mee je hui­zen bouwt, klin­ker, tichel, tichel­steen, mop.