Klucht
In al mijn jeugdige onschuld heb ik echt een tijdlang gedacht dat het een heuse komedie was. Dat leek me wel wat. Nadat ik het boek voor de eerste keer in de plaatselijke bibliotheek gevonden had, wist ik wel beter. Het was oud. Heel oud! En ook nog eens geschreven in versvorm! Ik hoefde er niet lang over na te denken. Het boek ging linea recta terug zijn standplaats in en uit mijn gedachten.
Pas jaren later, als eerstejaars student Geschiedenis, stuitte ik opnieuw op de Divina Commedia, oftewel de Goddelijke Komedie. Ditmaal werd ik verleid door een gastspreker wiens naam ik inmiddels vergeten ben, tijdens een van de vele lezingen die ik bezocht wanneer ik voor een van de reguliere hoorcolleges toch naar Utrecht moest. Opnieuw moest ik constateren dat ik redelijk op het verkeerde been was gezet. Niet dat ik er nu pas achter kwam dat het een oud boek was (wat is oud?), maar dat het in versvorm was geschreven had ik weer niet zien aankomen. Laten we het naïef noemen. Omdat de herinnering aan die lezing nog zo levendig was heb ik in de universiteitsbibliotheek een halfslachtige poging ondernomen enkele pagina’s te lezen. Maar het klikte niet tussen mij en het boek.
Twee jaar van noeste studie verder had ik voor mijn gevoel een zekere mate van universitaire volwassenheid bereikt dat ik dacht een hernieuwde confrontatie met Dante aan te kunnen. Al verscheidene keren was het boek ter sprake gekomen en veel van mijn mede-studenten hadden het inmiddels gelezen of waren er volop in bezig. Alsof het zo moest zijn (hoewel je daar niet al teveel achter moet zoeken in een universiteitsstad) liep ik zowat in dezelfde periode tegen een afgeprijsd exemplaar aan bij een van de vele boekwinkels waar ik vaak de tijd tussen de college’s doorbracht.
Een boek als een blok. In totaal 600 pagina’s. Aangeschaft in maart 1992 (heb ik er zelf in geschreven).
Sindsdien ben ik er vele keren in begonnen. Echter nooit ben ik de hel uitgekomen. Te bedenken dat je daarna ook nog het vagevuur moest trotseren voordat op pagina 407 eindelijk het paradijs bereikt zou worden, is misschien wel al die tijd teveel van het goede geweest. Niet dat het te gruwelijk is. Daar heb ik mij door de jaren heen redelijk in gehard middels het lezen van fel-realistische verslagen over bijvoorbeeld de Holocaust of anderszins vergelijkelijke genocides in de menselijke geschiedenis. Nee, het is de overdaad aan informatie die in deze kleine 600 pagina’s zijn gepropt. Het boek barst uit zijn voegen. De zinnen (en zeker met het notenapparaat onder aan elke bladzijde in het exemplaar wat ik bezit) waaieren alle kanten uit. Iedere genoemde naam of vermelde handeling heeft een mythologisch, religieus of historisch aspect. Niets staat er zomaar. Alles heeft meer dan één betekenis.
Wanneer ik begin te lezen zit ik binnen de korste keren in zoveel verschillende andere verhalen dat het me begint te duizelen. De draad ben ik dan allang kwijt. Mijn nieuwsgierigheid doet me de das om. Alles wil ik weten. Alle verwijzingen. Alle verhalen. Alle namen. En daarom loop ik gegarandeerd vast. Doorzettingsvermogen is niet genoeg. Ik moet waken mezelf niet te verliezen in deze draaikolk van kennis. Oppassen niet door te draaien. Er blijft me uiteindelijk niets anders over dan voortijdig het boek weer dicht te slaan en een tijd weg te leggen. Alles te laten bezinken. Om wanneer de rust is ingedaald langzaam weer verder te lezen. Soms een stuk terug omdat ik niets meer van het voorgaande kan herinneren.
Maar ooit zal ik het paradijs bereiken.
Vaak zag ik ruiters ’t legerkamp opbreken,
ten aanval rennen, wapenschouwing houden,
maar soms tot lijfsbehoud ook de aftocht blazen
[p.129, De Goddelijke Komedie — Dante Alighieri]
~ ~ ~
Mijn bijdrage voor 50books — vraag 2:
Welk boek krijg je maar niet uitgelezen, hoe vaak je er ook aan begint?
9 reacties
niet onbekend: Domenico Peterlini (1822–1891) Dante no Exílio — Palazzo Pitti Galleria d’Arte Moderna, Florença Itália
Dank je. Ik heb het meteen aangepast.
Ik wil dit boek ook al jaren helemaal uitlezen en blijf ook steken in de Hel. Nu heb ik het heilig voornemen om het boek te lezen en er mijn persoonlijke ideeën in dichtvorm bij te schrijven. Ik ga dit via mijn blog doen, maar ik durf de confrontatie niet aan. Misschien moeten we dit met een groep doen. Mijn plan is om van elke Canto een samenvatting te maken. Er staat er al eentje klaar voor publicatie op mijn blog. Daarnaast werk ik heel hard aan Canti waarin ik het werk naar onze tijd schrijf. Onmogelijk natuurlijk, maar het proberen waard. Er is ergens nog de angst hier aan te beginnen. Omdat ik bang ben dat ik het project niet voltooid krijg.
Een hels karwei gaat dit zijn. Het idee om het in een groep te doen zou het kunnen verlichten of in ieder geval extra motivatie (groepsdwang ;-)) om door te zetten. Om de beurt een Canto doen volgens een vaste verdeling. Dan kun je een beetje vooruitwerken wanneer de ander aan de beurt is. Ik ga het zeer zeker proberen te volgen. Daarvoor is het een te fascinerend boek. En misschien gaat het zo helpen om in het paradijs te komen.
Een voorzichtige opening heb ik natuurlijk al gemaakt met de blogs: http://www.hendrik-jandewit.nl/2013/01/dantes-divina-commedia/ en http://www.hendrik-jandewit.nl/2013/01/overzicht-vertalingen-dantes-divina-commedia/
Ik kan het goed geloven dat je deze kanjer niet uitgelezen krijgt! Ergens zou ik hem ook wel lezen, gewoon, om te kunnen zeggen: “Ik heb la Divina Commedia gelezen.”
Maar eigenlijk spreekt het boek me niet zo aan en ik ben al lang blij als ik er iets over kan zeggen, dat is voor mij genoeg 😉
Soms lijkt het bij dit (maar ook andere giganten uit de wereldliteratuur) boek alleen maar dat het om de verzuchting gaat dat je het gelezen hebt. Op zulke momenten leg ik een boek aan de kant, want dan lees ik vanuit de verkeerde instelling. Dan maar even afleiding via een ander boek, en dan later weer verder 🙂
Dit boek spreekt me steeds meer aan omdat er zoveel in zit. Het groeit tijdens het lezen. Maar ik kan het alleen via kleine porties tot me nemen.
Je hebt er niets aan om het te lezen om het gelezen te hebben. Het gaat om de weg, niet om het doel. De weg kan je verrijken. Of niet.
p.s. leuk he, wisselen van theme’s en het zoeken naar wat er bij je past?
Klopt. Ik wil genieten van het lezen. Lukt dat niet dan leg ik het boek (tijdelijk) weg.
En ja, dat geëxperimenteer met die thema’s is heerlijk ontspannend om te doen. Nog steeds de ware niet gevonden…