20130216 — zaterdag

Kap­per

Van­och­tend was het weer eens tijd om een bezoek­je aan de kap­per te bren­gen. Inmid­dels heb ik na vele omzwer­vin­gen en meer en min­der goe­de erva­rin­gen een vast adres gevon­den in de bin­nen­stad van Arn­hem. Niet echt om de hoek (de Turk­se kap­per annex gezichts­mas­seur als­ook nek­wer­vel­kra­ker in ons buurt­win­kel­cen­trum zou eer­der voor de hand lig­gen, maar daar mag ik niet meer naar toe; nee, ik mag niet kla­gen…) maar wel betrouw­baar. Fijn is ook dat, ondanks dat ze pas om 9:00 uur open­gaan, je er toch al een kwar­tier­tje eer­der naar bin­nen kunt. Met een kop­je kof­fie en de krant is het dan aan­ge­naam wach­ten in de weten­schap dat je bin­nen­kort als eer­ste gehol­pen gaat wor­den. Aldus liep ik deze och­tend rond half negen over het plein voor de Eus­e­bi­us kerk rich­ting de kap­sa­lon. Inmid­dels was de mist wat meer opge­trok­ken zodat ik de kerk nu wel op de foto kreeg, iets wat me eer­der van­af de Nel­son Man­de­la brug niet zou zijn gelukt want daar hing een ste­vi­ge nevel boven de Rijn die het uit­zicht op de stad geheel ontnam.

Nu zul­len jul­lie den­ken wat dit alles te maken heeft met de beant­woor­ding van de vijf­de vraag in de #50books reeks. Wel, alles. Jul­lie moe­ten weten dat ik name­lijk niet zo vaak in de stad kom. Ik heb daar nooit zo’n zin in. Er valt voor mij daar niet zoveel te halen. Met uit­zon­de­ring van (en hier komt de link naar #50books om de hoek kij­ken) cd’s en boe­ken. Daar­voor kun­nen ze me altijd naar de stad stu­ren. Ben ik daar­om ver­plicht voor wel­ke onbe­nul­li­ge reden dan ook weer de stad te bezoe­ken, dan breng ik stan­daard ook bezoek­jes aan de plaat­se­lij­ke muziek- en boek­win­kels. Niet dat ik niet af en toe gebruik maak van de onli­ne bestel­dien­sten, maar daad­wer­ke­lijk fysiek rond­neu­zen tus­sen de schap­pen vol muziek en lite­ra­tuur is toch van een geheel ande­re dimen­sie. Een­tje die wat mij betreft nog niet te ver­van­gen is door het gescroll en geklik op de plaat­jes in de digi­ta­le webshops.

Een­maal thuis sta­ren me vier nieu­we boek­ti­tels aan die schreeu­wen om gele­zen te wor­den. Nu! Met­een! Ik als eer­ste! Nee, ikke! En ik besef dat ik het mezelf weer onno­dig moei­lijk heb gemaakt. Geluk­kig heb ik er iets op gevon­den. Begin vorig jaar heb ik een good­reads account aan­ge­maakt en heb mezelf het stra­mien opge­legd van een x aan­tal boe­ken per jaar (25 in 2012, 30 in 2013), waar­bij ik maxi­maal twee boe­ken tege­lij­ker­tijd mag lezen (een stuks fic­tie en een stuks non-fic­tie). Boven­dien moet ik ze ook daad­wer­ke­lijk hele­maal uit­le­zen voor­dat ik aan een vol­gend boek kan begin­nen. Strak­ke maar een­vou­di­ge en daar­om doel­tref­fen­de regel­tjes die me behoe­den bij elke aan­koop van een nieuw boek enthou­si­ast in deze aan­winst te dui­ken ter­wijl er nog ette­lij­ke half­ge­le­zen titels her en der in huis lig­gen te wach­ten. Dat over­komt me dus niet meer.

En daar­om kan ik bij deze vol­ko­men ter goe­der trouw bewe­ren dat ondanks mijn boe­ken­kast weer enke­le nieu­we exem­pla­ren rij­ker is, ik toch vast­be­ra­den blijf lezen in:

• fic­tie: The pain­ted bird, Jer­zy Kosinski
• non-fic­tie: 1812: Napo­le­ons fata­le veld­tocht naar Mos­kou, Adam Zamoyski

Jer­zy Kos­in­ski (voor­al bekend door de ver­fil­ming van zijn boek Being The­re, met Peter Sel­lers in de hoofd­rol) is een auteur waar­mee ik lang gele­den via zijn boek Cock­pit in aan­ra­king ben geko­men. Nu is hij er één van de lijst auteurs die ik gere­geld blijf (her)lezen. Ik denk zo’n beet­je alles van hem gele­zen te heb­ben behal­ve de twee boe­ken die hij uit­ge­bracht heeft onder het pseu­do­niem Joseph Novak. The pain­ted bird is het ver­ont­rus­ten­de ver­haal van een jood­se jon­gen die tij­dens WO-II door zijn ouders onder­ge­bracht wordt bij een oude vrouw op het plat­te­land ergens in Oost Euro­pa om uit de han­den van de Nazi’s te blij­ven. Wan­neer de vrouw komt te over­lij­den is dit het begin van een zwerf­tocht van de jon­gen door het voor­na­me­lijk ach­ter­ge­ble­ven of ach­ter­lij­ke boe­ren­ge­bied. Zijn lot­ge­val­len geven voor­al een onaan­ge­naam beeld van het open­lijk bele­den racis­me en geweld tegen vreem­de­lin­gen in deze beslo­ten gemeen­schap­pen. Elke keer weer bij her­le­zing schokt het me opnieuw. Iets wat ik eigen­lijk bij alle boe­ken van Kos­ink­si heb.

Het boek door Zamoy­ski speelt zich gro­ten­deels in ver­ge­lijk­baar gebied af, maar dan ruim een eeuw eer­der. We vol­gen om en om de twee hoofd­rol­spe­lers in Napo­le­ons desa­streu­ze mars door Oost Euro­pa rich­ting Mos­kou, name­lijk Napo­le­on zelf en tegen­over hem tsaar Alexan­der van Rus­land. Maar boven­al krij­gen we een inkijk­je in de ont­be­rin­gen van de twee gigan­ti­sche legers die veld­sla­gen leve­ren waar de zin­loos­heid, soms minie­me ter­rein­winst en ontel­ba­re slacht­of­fers pas weer in WO‑I opnieuw her­haald wor­den. Wan­neer je al lezen­de pro­beert te bevat­ten wel­ke omvang deze ope­ra­tie heeft (door Napo­le­on in gang gezet om defi­ni­tief het machts­even­wicht in Euro­pa vast te leg­gen) gaat het al snel dui­ze­len. Iets wat dui­de­lijk viel af te lezen op het gezicht van de acteur Joost Prin­sen (aka Erik Engerd) die in het pro­gram­ma Ver­bor­gen Ver­le­den op zoek ging naar zijn voor­ou­ders en daar­bij stuit­te op een fami­lie­lid wel­ke als sol­daat mee was getrok­ken met Napo­le­on. En ook nog eens de hel­se terug­tocht door de Rus­si­sche win­ter wist te over­le­ven. Joost Prin­sen besluit een aan­tal plek­ken van die tocht te bezoe­ken. Om een beeld te krij­gen wat de sol­daat mee­ge­maakt moest heb­ben las hij tij­dens de trein­reis naar Polen en Wit-Rus­land in het boek van Zamoy­ski. Her­haal­de­lijk zien we hem vol onge­loof de blad­zij­des omslaan en opkij­ken met een blik die aan­gaf hoe groot de ver­schrik­kin­gen wel niet moesten zijn waar­aan het leger was bloot­ge­steld. Aan­grij­pend is het frag­ment waar Prin­sen spon­taan uit de kle­ren gaat om dezelf­de erva­ring te onder­gaan bij een door­waad­ba­re plek in een rivier waar de sol­da­ten uit het leger van Napo­le­on ook door­heen zijn getrok­ken. Onmid­del­lijk door en door ver­kleumd na enke­le pas­sen in de stro­men­de rivier voelt hij zich voor even ver­bon­den met de sol­daat die mis­schien wel tij­dens deze terug­tocht een jood­se vrouw uit Polen mee heeft geno­men naar Neder­land. Zo wil althans het ver­haal bin­nen zijn fami­lie waar­over hij nu ein­de­lijk meer infor­ma­tie denkt te heb­ben verkregen.

~ ~ ~

Mijn bij­dra­ge voor 50books – vraag 5:
Welk boek lees je op dit moment?