20131105

Werkgerelateerd nieuws

Van­daag las ik een bericht op NOS.nl over de Spaan­se oud-rech­ter Bal­tasar Gar­zón. Hij heeft een nieu­we aan­lei­ding gevon­den om een zaak waar hij mee bezig was opnieuw onder de aan­dacht te bren­gen. Dit­maal wil hij dat de Ver­e­nig­de Naties stap­pen tegen Span­je onder­ne­men omdat twee VN-onder­zoe­kers heb­ben aan­ge­ge­ven dat de reden die Gar­zón dwong te stop­pen met zijn onder­zoek, mis­schien wel niet gel­dig is. Het gaat hier om een amnes­tie­wet uit 1977 uit­ge­vaard kort na het over­lij­den van Fran­co, die zou gel­den voor alle mis­da­den gepleegd door Fran­co-aan­han­gers tij­dens zijn bewind. Ook voor de betrok­ken­heid bij de ver­dwij­ning van mis­schien wel 150.000 Spaan­se bur­gers in de peri­o­de 1936–1951.

Waar­om breng ik dit hier onder de aan­dacht? Of, mis­schien net zo inte­res­sant, waar­om bleef ik lan­ger han­gen bij dit bericht dan ik nor­maal zou doen? Zoveel heb ik niet met de Spaan­se geschie­de­nis van de twin­tig­ste eeuw. Het was de naam. Bal­tasar Gar­zón. Ik had onlangs nog over hem gele­zen. Het duur­de even voor­dat het begon te dagen. Dit week­end las ik ‘De gesto­len kin­de­ren’ van Gerar­do Soto y Koe­le­meij­er. Daar­in kwam Gar­zón voor­bij als de rech­ter die een bre­der onder­zoek wil­de naar de gesto­len kin­de­ren waar­van de hoofd­per­soon in de roman denkt er een­tje te zijn. In zijn nawoord schrijft Soto y Koelemeijer:

In 2007 wordt de Ley de Memo­ria His­tóri­ca de Espa­ña (Wet op het his­to­risch geheu­gen van Span­je) aan­ge­no­men. Met deze wet komt er ein­de­lijk erken­ning voor de slacht­of­fers van de Bur­ger­oor­log en de peri­o­de daar­na, de dic­ta­tuur van Fran­co; dus ook voor slacht­of­fers ter lin­ker­zij­de. De wet biedt Bal­tasar Gar­zón de moge­lijk­heid om de wreed­he­den die tij­dens de dic­ta­tuur heb­ben plaats­ge­von­den te onder­zoe­ken. Mas­sa­gra­ven wor­den geo­pend en voor­ma­li­ge leden van het Fran­co-regime wor­den in staat van beschul­di­ging gesteld. Boven­dien stuit Gar­zón op de baby­roof, die met­ter­tijd steeds gro­te­re pro­por­ties had aan­ge­no­men. [p.252; onder­streept door mij]

Gren­zend aan Span­je ligt Por­tu­gal en ook daar is de bevol­king lan­ge tijd gebukt gegaan onder een dic­ta­tuur (1926–1974). Belang­rijk­ste per­soon gedu­ren­de het groot­ste gedeel­te van die peri­o­de was Antó­nio de Oli­vei­ra Sala­zar, onder ande­re Minis­ter-Pre­si­dent, minis­ter van Finan­ci­ën, minis­ter van Bui­ten­land­se Zaken en minis­ter van Oor­log. De roman ‘Jouw gezicht zal het laat­ste zijn’ van João Ricar­do Pedro die drie gene­ra­ties van een Por­tu­ge­se fami­lie volgt, begint wan­neer Augus­tus Men­des zich om onbe­ken­de rede­nen uit het open­ba­re leven ten tij­de van deze dic­ta­tuur terugtrekt.

‘Jouw gezicht zal het laat­ste zijn’ is tevens het laat­ste boek wat ik ont­van­gen heb en op de nomi­na­tie staat om nog dit jaar bespro­ken te wor­den in het kader van Een per­fec­te dag voor lite­ra­tuur. We heb­ben dan acht boe­ken de revue laten pas­se­ren sinds we op 30 sep­tem­ber zijn begon­nen met Niets en nie­mand van Ivo Bont­huis. Een mooi aan­tal. En in 2014 gaan we natuur­lijk onver­dro­ten ver­der. Om het over­zicht te behou­den heb ik een apar­te pagi­na in mijn blogme­nu opge­no­men voor ‘easy refe­ren­ce’. Ik zal daar niet alleen de links naar de gere­cen­seer­de boe­ken ver­mel­den, maar ook de blog­posts die op de een of ande­re manier te maken heb­ben met de blog­ger­slees­club die mij nu al zoveel vol­doe­ning geeft.

Blogda­tum: 30 decem­ber 2013

Augus­to Men­des is een wel­ge­stel­de dok­ter, die tij­dens de dic­ta­tuur van Sala­zar de stad ver­laat om in een ver en afge­le­gen dorp te gaan wonen, nie­mand weet waar­om. Zijn zoon Anto­nio Men­des komt getrau­ma­ti­seerd terug van de oor­log in Ango­la, waar hij twee keer naar­toe is gestuurd. Dan komt diens zoon Duar­te Men­des, de eigen­lij­ke hoofd­per­soon, een bege­na­digd pia­nist — die de muziek hele­maal de rug toe­keert. Hij beseft dat ook hij is aan­ge­raakt door deze bela­den fami­lie­ge­schie­de­nis, en dat hij dege­ne is die het een plek moet geven.

Jouw gezicht zal het laat­ste zijn
João Ricar­do Pedro
Uit­ge­ve­rij Sig­na­tuur
ISBN 9789056724696