The Namesake — het einde
Het was 19 oktober 2013. Dat klinkt niet alleen als lang geleden, het is ook lang geleden. Ik schreef een tussentijdse leeservaring van het boek The namesake door Jhumpa Lahiri. En ik begon de blogpost met excuses, want ik had beloofd veel eerder met mijn bespreking te komen. Daarom voelde ik mij gedwongen aan het eind de druk wat op te voeren.
Maar daarover een volgende keer meer, en geloof me dat zal niet weer over acht weken zijn.
Inmiddels zijn we zo’n veertien weken (dat klinkt als veel, en het is ook veel) verder en heb ik opnieuw bewezen erg goed te zijn in het beloven maar stukken minder in het tijdig nakomen ervan. Doch niet getreurd. Vandaag dan eindelijk het langverwachte (kuch) laatste deel van mijn recensie naar aanleiding van de boekenruil met @JuL1ta.
HOOFDSTUK 10 — BLZ 246 T/M 267:
We zijn aangekomen in het jaar 1999. Gogol and Moushumi zijn 1 jaar getrouwd. Het vertellersperspectief verschuift naar Moushumi. Op de avond dat ze naar een restaurant gaan om hun huwelijksdag te vieren halen ze herinneringen op. Het blijkt dat Gogol zich een aantal zaken niet meer voor de geest kan halen. Zo herkent hij de jurk niet die Moushumi nu aanheeft, en die ze ook droeg de eerste keer dat ze samen een afspraak hadden en daarna in bed eindigden:
She’s disappointed but not surprised. By now she’s learned that his architect’s mind for detail fails when it comes to everyday things. […] She can’t really blame him for not remembering. She herself can no longer remember the exact date of that evening. It had been a Saturday in November. But now those landmarks in their courtship have faded, have given way to the occasion they are now celebrating. [p.248]
Al snel hierna ontdekt Moushumi dat een oude liefde van haar de universiteit bezoekt waar zij lesgeeft. En het duurt niet lang voordat ze een affaire hebben. Het feit dat haar minnaar totaal niet bezig is met haar huidige relatie maakt het voor haar makkelijker om zich geheel over te geven en ze gaat hem steeds vaker bezoeken. Gogol heeft ondertussen geen enkel vermoeden van het dubbelleven dat Moushumi leidt:
As usual they have dinner, talk of their days. They clean up the kitchen together, then sit on the sofa and watch television while she corrects her students’ quizzes and exercises. During the eleven o’clock news, they have bowls of Ben and Jerry’s, then brush their teeth. As usual they get into bed, kiss, then slowly they turn away from each other in order to stretch comfortably into sleep. Only Moushumi stays awake. [p.264–265]
HOOFDSTUK 11 — BLZ 268 T/M BLZ 273:
Terug bij Gogol. Hij is alleen in hun appartement. Moushumi is naar een conferentie in Palm Beach waar hij pas op het laatst iets van hoorde terwijl zij bleef beweren dat ze het al veel eerder aan hem had verteld. Zijn gedachten dwalen af naar het vorige weekend toen ze Thanksgiving vierden met de familie. Zijn zus had haar nieuwe vriend meegenomen en Gogol kon slechts met jaloezie kijken hoe ze niet van elkaar af konden blijven. Het doet Gogol afvragen wat er mis is met zijn huwelijk. Hij denkt er aan om misschien een vakantie te boeken om zijn relatie met Moushumi een nieuwe ‘boost’ te geven.
HOOFDSTUK 12 — BLZ 274 T/M BLZ 291:
Het jaar 2000. We zijn 32 jaar verder sinds het verhaal een aanvang nam. Ashima is bezig met de voorbereidingen voor een afscheidsetentje in het huis waar zij zolang heeft gewoond met Ashoke. Maar nu heeft ze het huis verkocht en besloten om voortaan beurtelings zes maanden in India en de VS te gaan doorbrengen bij familie en vrienden. Sonia gaat binnenkort trouwen en Gogol is gescheiden.
Gogol arriveert in Boston en overdenkt zijn leven. In een korte flashback krijgen we te lezen hoe hij achter de affaire van Moushumi is gekomen waarna zij binnen enkele dagen uit zijn leven is vertrokken om terug te keren naar Parijs. Vreemd genoeg voelt Gogol geen enkele wrok:
Still, he wonders how he’s arrived at all this: that he is thirty-two years old, and already married and divorced. His time with her seems like a permanent part of him that no longer has any relevance, or currency. As if that time were a name he’d ceased to use. [p.284]
Wachtend bij het station totdat hij opgehaald wordt door zijn zus voelt Gogol hoezeer hij zich eigenlijk altijd aan Boston en aan zijn familie verbonden heeft gevoeld.
In de afsluitende bladzijdes zien we hoe Gogol tijdens het vaarwelfeestje op zoek gaat naar een fotocamera en terechtkomt op zijn oude kamer. Daar vindt hij het boek van de Russische schrijver Gogol welke zijn vader hem voor zijn verjaardag in 1982 cadeau had gegeven. En eindelijk begint Gogol te lezen.
~ ~ ~
Het is er dan toch van gekomen. In drie verschillende blogposts (deel 1 en 2 kun je vinden door op de nummers te klikken) heb ik een poging gedaan om het verhaal van The namesake te vertellen, met daarbij regelmatig een mooi citaat. Hopelijk heb ik het op een zodanige manier gedaan dat het eventuele lezers enthousiast heeft gemaakt om dit boek zelf te gaan lezen. Ik vind namelijk dat het erg de moeite waard is. Jhumpa Lahiri schrijft in een prettig aangename stijl. Nergens hoogdravende literaire uitweidingen maar uiterst verzorgd en op z’n tijd poëtisch van aard. Hoewel het verhaal zich voornamelijk concentreert op Gogol zijn de uitstapjes naar enkele andere bij-figuren niet afleidend. Voor mij waren het aanvullende vertelperspectieven die het geheel completer maakten. Het had wat mij betreft zelfs nog wel wat veelomvattender mogen zijn. In ieder geval heeft het mij nieuwsgierig gemaakt naar ander werk wat Lahiri heeft geschreven en een bestellijstje heb ik dan ook al klaarliggen. Want ik heb tevens het gevoel dat naast de mooie manier waarop zij haar verhalen weet te vertellen ik er tevens ook een hoop van kan leren over bepaalde aspecten van India.
Al vanaf 2000 heb ik via mijn werk regelmatig te maken met consultants of collega’s uit India. In het begin werkten zij voornamelijk nog offshore en waren de contacten beperkt tot mail en conference calls. Maar gaandeweg kwamen zij steeds vaker over naar Nederland om ons bij te staan tijdens allerlei software projecten. Zeker wanneer zij dan voor langere tijd bleven kon het niet anders dat we vanzelf te spreken kwamen over het leven en de gewoontes in India. Daardoor was veel van wat ik las in het boek van Lahiri op een bepaalde manier herkenbaar. Vreemd is wel dat ik tot nu toe nog met niemand van hen gesproken heb over dit boek. Maar over boeken spreken we in het algemeen erg weinig op mijn werk. Hooguit over films. Misschien dat ik het toch eens moet vermelden. Wie weet heeft een van hen de film gezien, of nog beter, het boek gelezen.
Wat deze leeservaring en de boekenruil met @JuL1ta nog wat meer bijzonder maakt is het feit dat we samen een interview hebben bijgewoond van Jhumpa Lahiri toen ze eventjes over was in Nederland vanuit haar nieuwe woonplaats in Italië. De avond werd verzorgd door de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam in De Duif op 30 oktober 2013. Ze was uitgenodigd naar aanleiding van haar nieuwe roman Twee broers, en de interviewer was Arjan Peters. Mij vielen die avond twee dingen op. Ten eerste dat Lahiri bij deze nieuwe roman niet echt stilgestaan had bij de namen die ze voor de romanpersonages bedacht had. Terwijl The namesake zo’n beetje rond dit gegeven geconstrueerd is. En het tweede was haar bewering dat ze onder andere naar Italië is verhuisd om daar opnieuw te kunnen beginnen met het schrijven in een voor haar andere taal. Ze ziet dit als een soort nieuwe start of op z’n minst volgende stap in haar schrijverschap. Een heel aparte en gedurfde actie wat mij betreft. Het zal mij zeer zeker niet weerhouden haar nieuwe werk te gaan lezen.
