Woensdag, 5 maart 2014

Tonio — A. F. Th. van der Heijden

Het is meest­al een kwes­tie van timing. Is die goed, dan eten we ’s avonds het diner ter­wijl het NOS jour­naal ons beel­den laat zien bij het nieuws wat inmid­dels al oud is. Maar loopt een dag niet hele­maal vol­gens plan, dan kan het zomaar gebeu­ren dat we met het bord op schoot of tafel (afhan­ke­lijk van wat we eten) mid­den in programma’s terecht­ko­men waar­van we in de mees­te geval­len niet weten waar ze over gaan of wie de ‘Beken­de Neder­lan­ders’ zijn die in beeld ver­schij­nen. Een logisch gevolg van het ver­min­derd tv-con­sump­tie­pa­troon in hui­ze petepel.

Dit is anders wan­neer we al zap­pend een talk­show­pro­gram­ma voor onze malen­de kie­zen krij­gen. Dan heb­ben we al snel een ‘aha’-momentje, gevolgd door ofwel de vraag of we niet een her­ha­ling zit­ten te kij­ken, ofwel de ver­zuch­ting dat deze of gene talk­show­gast het eeu­wi­ge leven lijkt te heb­ben. Maar dit gevoel van her­ken­ning cq her­ha­ling is niet meer dan nor­maal zo con­sta­teer­de ik afge­lo­pen week­end in een arti­kel door Joost de Vries over de Neder­land­se talkshowelite:

Deze maand pre­sen­teer­de nieu­we-media­on­der­zoe­ker Tho­mas Boe­scho­ten een onder­zoek naar de zoge­naam­de ’talk­showe­li­te’: Boe­scho­ten ana­ly­seer­de alle zes­tien­dui­zend talk­show­ge­sprek­ken die tus­sen 1999 en 2013 te zien zijn geweest bij de programma’s Barend & Van Dorp, Pauw & Wit­te­man, De Wereld Draait Door, Kne­vel & Van Den Brink, Zomer­gas­ten, Eva Jinek op Zon­dag en Jinek. De helft van de gesprek­ken werd gevoerd door dezelf­de 544 men­sen, die negen pro­cent vor­men van alle 5731 talkshowgasten.

[De Groe­ne Amster­dam­mer, Nieuw fat­soen. Pra­ten­de onder­bui­ken, 30.01.2014]

Zo zagen wij gis­ter tot onze weer­zin maar niet ver­ras­sing Jort Kel­der als tafel­gast zit­ten bij DWDD. Wel­ge­teld één opmer­king heb­ben we hem horen maken. Dus dat was dan weer posi­tief, afge­zien van de erger­nis met betrek­king tot zijn fik­se gage die hij hoogst­waar­schijn­lijk voor zijn totaal over­bo­di­ge aan­we­zig­heid kan opstrijken.

Waar­om we toch ble­ven han­gen? Omdat A. F. Th. van der Heij­den als gast aan­we­zig was naar aan­lei­ding van zijn zojuist ver­sche­nen bun­del Uit­ver­ko­ren. Van A. F. Th. van der Heij­den heb ik negen­tien ver­schil­len­de titels in mijn boe­ken­kast staan. Omdat Uit­ver­ko­ren opnieuw gaat over de (nasleep na de vroeg­tij­di­ge) dood van zijn zoon Tonio, daar­om van­daag maar eens de requi­em­ro­man uit de kast gehaald die hij heeft moe­ten schrij­ven om dit dra­ma te kun­nen verwerken.

Op de Eer­ste Pink­ster­dag van 2010 komt Tonio van der Heij­den, het enig kind van A. F. Th. van der Heij­den en Mir­jam Rotenstreich, bij een ver­keers­on­ge­val om het leven. Het is vroeg in de och­tend als hij, ter hoog­te van het Von­del­park in het cen­trum van Amster­dam, wordt geschept door een auto. Hij wordt in kri­tie­ke toe­stand naar het Aca­de­misch Medisch Cen­trum ver­voerd, waar hij die­zelf­de dag aan zijn ver­won­din­gen over­lijdt. Tonio zal niet ouder wor­den dan 21 jaar.
A. F. Th. van der Heij­den doet het eni­ge waar hij op dat moment toe in staat is: in zijn her­in­ne­rin­gen gra­ven, aan­te­ke­nin­gen maken, schrij­ven. Daar­bij voort­ge­dre­ven door twee dwin­gen­de vra­gen: wat gebeur­de er met Tonio in de laat­ste uren en dagen voor­af­gaand aan de ramp, en hoe kon dit onge­luk plaats­vin­den? Een zoek­tocht naar het wat en het hoe, die leidt langs ver­schil­len­de oog­ge­tui­gen, vrien­den, poli­tie­men­sen, art­sen en het mys­te­ri­eu­ze meis­je Jen­ny, dat in de laat­ste weken van Tonio’s leven een cru­ci­a­le rol blijkt te heb­ben vervuld.

Tonio — Een requi­em­ro­man
A. F. Th. van der Heij­den
Uit­ge­ve­rij De Bezi­ge Bij
ISBN 9789023459545

~ ~ ~

Ik heb het boek nog niet gele­zen. Dat komt door de Movo Tapes. Tot dan toe had ik alle boe­ken die ik van Van der Heij­den had aan­ge­schaft ook vaak met­een hele­maal uit­ge­le­zen. Som­mi­gen zelfs meer­de­re malen (waar­over een ande­re keer meer). Maar bij de Movo Tapes liep ik vast. Waar dit aan lag weet ik zo niet meer. Het is denk ik een com­bi­na­tie van het ver­keer­de moment (ik las het toen ik ont­zet­tend druk op mijn werk was) en het ver­keer­de onder­werp (hoe­wel ver­keerd mis­schien een ver­keer­de aan­dui­ding is, maar wat ik bedoel is dat ik eigen­lijk lie­ver had gehad dat er een ver­volg op De Tan­de­lo­ze Tijd serie was ver­sche­nen dan het boek dat ik in han­den had; opnieuw een geval­le­tje ver­keer­de ver­wach­tin­gen).

Hoe dan ook. Noem het ver­knipt of licht autis­tisch, maar tot nu toe lukt het me niet om een ander boek van Van der Heij­den (geldt trou­wens voor elke wil­le­keu­ri­ge ande­re schrij­ver of schrijf­ster) op te pak­ken voor­dat ik (in dit geval) Movo Tapes heb uit­ge­le­zen. Dus Tonio moet nog even blij­ven wach­ten. En alle ande­re boe­ken van Van der Heij­den die ik trouw blijf aan­schaf­fen (of al aan­ge­schaft heb). Want hoe pathe­tisch het ook mag klin­ken, met De Tan­de­lo­ze Tijd roman­cy­clus heeft hij me totaal over­rom­peld en wil ik alles van hem lezen. Zàl ik alles van hem lezen! Het is slechts een kwes­tie van tijd. Veel tijd.

Eindoordeel: mag blijven

~ ~ ~

Ga naar mijn boe­ken­kast om alle tot dus­ver­re bespro­ken boe­ken te vin­den en wie weet zit er een­tje tus­sen die weg mag en waar jij al tij­den naar op zoek bent.