Afgelopen weekend las ik een boek met de pen in de hand. De bedoeling was dat ik streepjes zou zetten bij belangwekkende passages of dat ik meteen mijn gedachten op kon schrijven wanneer de tekst daar aanleiding toe gaf. Dat heb ik gedaan. Maar ik kon het niet laten om tevens druk- of zetfouten te markeren.
Dit is de oogst:
‘zou’ in plaats van ‘zo’ — p.54
ofwel ‘zei’ moet weg, ofwel ‘gezegd’ — p.73
’ze’ is weggevallen — p.86
’had’ moet weg — p.114
’buitenlands’ mist een ‘e’ op het eind — p.145
’daadwekelijk’ mist een ‘r’ — p.156
’van’ ontbreekt — p.172
’dat dat’ is 1x dat teveel — p.197
’kijken staren’ is ofwel ‘kijken’, ofwel ‘staren’ — p.203
Niet echt schokkend voor een boek dat 270 bladzijdes telt. Toch? Wel is het zo dat ik weet dat mijn overzicht niet compleet is. Ik zal heus het een en ander over het hoofd hebben gezien. Daarnaast heb ik een aantal fouten gevonden die betrekking hebben op de interne logica van het verhaal (meer daarover morgen). Die heb ik niet meegeteld.
Voor de meeste bloggers onder ons zal het herkenbaar zijn dat veel foutjes pas opvallen wanneer je de blogpost online hebt gezet. Plots lijkt het of er in een maagdelijk korenveld her en der lelijke vogelverschrikkers opduiken. Hoe kun je die eerder niet gezien hebben? Snel ga je aan de slag om de tekst voor een zoveelste keer te corrigeren.
Van een uitgeverij mag je verwachten dat zij serieus redigeren voordat ze een manuscript naar de drukker sturen. Daarna wordt het corrigeren een kostbare aangelegenheid. Daarom lijkt me dat elke typefout er eentje te veel is. En zo bezien is het lijstje best wel lang. Wat niet wil zeggen dat het boek eronder te lijden heeft. Daarover morgen meer. Of had ik dat al gezegd?
~ ~ ~
[Update: het is inmiddels morgen geworden. Dus hier meer daarover.]
Reacties
Of het waar is, weet ik niet maar ik heb het idee dat in modernere uitgaven er meer typo’s zitten dan in oudere exemplaren. Door het vele beeldschermlezen is er wel iets veranderd in ons lezen en daarmee ook in ons schrijven, vermoed ik zo. Misschien allemaal flauwekul maar zo voelt het.
Als ik een typo in een Engelse tekst vind, ben ik altijd een beetje trots op mijzelf dat ik die taal zo goed denk te kennen dat ik zo’n fout eruit kan halen. In het Nederlands zit ik me alleen hooghartig te ergeren.
Zonder dat ik het kan onderbouwen heb ik hetzelfde gevoel. Alsof er vroeger meer tijd en aandacht aan gegeven werd. Of dat men minder afleiding had tijdens het redigeerwerk. Zou er onderzoek naar zijn gedaan?
En dat van die typo vinden in een Engelse tekst. Herkenbaar 😉
Herkenbaar, een van de pijnpunten van mijn eigen vertalingen is dat de eerste keer dat ik het boek lees nadat het is uitgegeven zetduiveltje lelijk opspeelt. En dat ondanks dat we met meerdere mensen zowel van beeldscherm als van papier lezen en corrigeren. Ik heb het zelfs een keer meegemaakt dat ik bij een presentatie werd aangesproken op een fout die, zo bleek achteraf, niet in het definitieve Word-bestand stond maar wel in de PDF die aan de hand daarvan werd gemaakt. Spannend verhaal leverde dat trouwens op: Biggles en het raadsel van de geüniformeerde vraagtekens.
Dat is wel heel apart, een zetfout die er pas later insluipt. Voorwaar een goed onderwerp voor een spannend verhaal!
Maar het blijft een merkwaardig fenomeen dat die fouten na publicatie ineens zo aanwezig zijn. En waarom je ze tot die tijd niet ziet. En ook nog eens een heel irritant fenomeen bovendien.
Dat herken ik wel, hoor! Ergens vraag je je af hoe snel een manuscript is geredigeerd en wat drukklaar is gemaakt. Tegelijkertijd: tijdens mijn stage bij een uitgeverij zag ik eerder een fout over het hoofd wanneer ik van een computerscherm las dan wanneer ik een manuscript printte. Van naar een scherm staren krijg je niet alleen vierkante, maar ook vermoeide ogen.
Ik kan het niet laten om op mijn beurt even heel flauw te zijn:
teveel = te veel (alleen als ’teveel’ een zelfstandig naamwoord is, wordt het aaneengeschreven)
Je hebt gelijk. Wanneer je een tekst uitprint en vervolgens doorleest zie je allerlei fouten opdoemen die je tot dan niet zag op het scherm. Ook weer zo bijzonder. Maar ik neem aan dat ze bij een uitgeverij de drukproeven doornemen op fouten voordat ze de definitieve versie van een boek naar de winkel sturen.
Maar nogmaals, ik begrijp best wel dat er altijd foutjes doorheen glippen. Ik wilde gewoon een blogje schrijven als opmaat naar de volgende dag met de bespreking van De val van Jakob Duikelman, want dat was natuurlijk het boek waar ik het hier over heb.
En op een nette manier aangeven dat er een fout in de tekst is geslopen is nooit flauw wat mij betreft. Zeker niet in de context van deze blogpost. Dank je voor de correctie plus uitleg 🙂