Van­daag wil ik het heb­ben over De man die de taal van de slan­gen sprak door And­rus Kivirä­hk. Nee toch, zal de trou­we lezer van mijn blog den­ken, daar heb je gis­ter en eer­gis­ter ook al over geschre­ven. Klopt hele­maal. Maar ik weet dat er lezers zijn die alleen voor de weke­lijk­se #50books vraag naar mijn blog komen (no hard fee­lings!) en die wil ik ook graag atten­de­ren op dit bij­zon­de­re boek. Dus vandaar.

Zo heel af en toe (geluk­kig vaak genoeg om lek­ker te blij­ven door­le­zen in de hoop een vol­gend juweel te mogen ont­dek­ken) sla je na afloop een boek dicht en weet je heel zeker dat je iets gele­zen hebt wat je op een bepaal­de manier voor altijd zal bij­blij­ven. Dit kan van­we­ge uit­een­lo­pen­de rede­nen het geval zijn. Soms grijpt het onder­werp je naar de keel, ter­wijl een ande­re keer juist de stijl­vol­le wij­ze waar­op een ver­haal ver­teld wordt en hoe de plot inge­ni­eus in elkaar stak voor een blij­ven­de her­in­ne­ring zorgt. Wat de reden ook mag zijn (als je al in staat bent om dit te dui­den) als erva­ren lezer her­ken je het vaak met­een wan­neer het weer eens zover is.

Bij mij her­ken ik het meest­al door­dat het gele­ze­ne blijft nasmeu­len in mijn hoofd. Con­ti­nu spe­len er frag­men­ten door mijn hoofd die om aan­dacht vra­gen. Waar ging het nu pre­cies over? Wat bedoel­de de schrij­ver met deze pas­sa­ge? Heb ik wel goed begre­pen wat er zich op een gege­ven moment afspeel­de? Heb ik iets gemist waar­door het ver­haal in een com­pleet ander dag­licht zou komen te staan? En het boek blijft al die tijd op mijn bureau lig­gen in plaat van te ver­hui­zen naar een vrij­ge­maakt plaats­je in de kast wat nor­maal het geval is. Voor mijn gevoel is het boek nog niet uit­ge­le­zen zolang ik niet vol­le­dig begrijp wat ik gele­zen heb.

Het is het­zelf­de bij muziek. Wan­neer ik een nieuw num­mer hoor en er met­een door geraakt wordt, dan kan ik daar erg enthou­si­ast over raken. Maar al snel ebt dat gevoel weg. Als­of de uit­da­ging ver­dwe­nen is. Alles wat er te zeg­gen viel al bij de eer­ste ken­nis­ma­king is gezegd. Uit­ein­de­lijk is de muziek die me veel lan­ger bij­blijft juist díe muziek waar­bij ik tij­dens de eer­ste beluis­te­ring niet goed weet wat ik er mee moet. Hoe ik het moet plaat­sen. Waar ik moei­te voor moet doen om het te doorgronden.

Daar­aan her­ken ik of ik een goed boek in han­den heb. Geeft het zich­zelf vol­le­dig bloot bij de eer­ste keer dat ik het lees? Is het ant­woord beves­ti­gend, dan kan het voor wel dege­lijk een goed boek zijn maar zal het gega­ran­deerd veel min­der lang blij­ven han­gen. Pak ik zo’n boek een aan­tal jaren later uit de kast dan zal ik in veel geval­len slechts met moei­te weten te her­in­ne­ren hoe het ook alweer in elkaar stak. Niet omdat het zo com­plex was, maar juist omdat het niet heeft weten te beklinken.

Daar­en­te­gen zijn het de boe­ken waar ik het idee heb iets spe­ci­aals gele­zen te heb­ben zon­der pre­cies te kun­nen ver­tel­len wat dat spe­ci­a­le nu pre­cies is, die zich uit­ein­de­lijk per­ma­nent in mijn geheu­gen nes­te­len. Omdat ik er keer op keer op zal terug­ko­men. Het ver­haal is niet af bij het uit­le­zen van het boek. Eigen­lijk kan het dan pas begin­nen. Je hebt alle let­ters, woor­den en zin­nen tot je geno­men die de basis­in­gre­di­ën­ten vor­men van het ver­haal dat nu in je hoofd ver­der kan gaan. Dit kan soms ver­moei­end zijn omdat het je kan hin­de­ren bij het lezen van een vol­gend boek. Maar veel vaker voelt het juist pret­tig om terug te gaan naar het boek, iets op te zoe­ken, frag­men­ten te her­le­zen en zodoen­de meer te begrij­pen van een verhaal.

Som­mi­ge boe­ken ver­die­nen het om veel vaker opnieuw gele­zen te wor­den. Zo’n boek is voor mij De man die de taal van de slan­gen sprak. Een klei­ne week nadat ik het heb uit­ge­le­zen vraag ik me nog steeds af wat ik pre­cies gele­zen heb. Alleen maar een his­to­ri­sche roman over een spe­ci­fie­ke peri­o­de in de geschie­de­nis van Est­land? Is het slechts een uni­ver­seel sprook­je? Mis­schien een para­bel over heden­daag­se pro­ble­men met betrek­king tot onze (te) snel ver­an­de­ren­de samen­le­ving? Een tijd­loos ver­haal over de inte­gra­tie van ver­schil­len­de cul­tu­ren? Of alles tege­lijk? Wie het weet mag het zeg­gen. Ik ben er nog lang niet uit. En het brengt mij tot de vraag voor deze zon­dag, name­lijk of jul­lie onlangs ook zoiets bij­zon­ders gele­zen hebben.

Vraag 22:
Heb jij onlangs een boek gele­zen waar­van je zeker weet dat het je nog lan­ge tijd zal bijblijven?

Voor ieder­een is het natuur­lijk ver­schil­lend waar­om een bepaald boek je meer bij­blijft dan een ander. Daar­om ben ik naast de titel van het boek van­zelf­spre­kend ook erg geïn­te­res­seerd of je kunt aan­ge­ven wat voor jou het ver­schil maakt dat het ene boek weg­zakt in de ver­ge­tel­heid ter­wijl een ander boek nooit meer ver­ge­ten wordt. Ga jij zo’n boek later nog eens her­le­zen of is de her­in­ne­ring eraan vol­doen­de? Kun je een der­ge­lijk boek weg­doen of zijn dit juist de boe­ken die uit­ein­de­lijk over­blij­ven in je bibli­o­theek wan­neer je door ruim­te­ge­brek plaats moet vrijmaken?

Mis­schien over­bo­dig te ver­mel­den maar het hoe­ven natuur­lijk geen boe­ken te zijn die onlangs zijn uit­ge­ko­men. Het gaat mij echt om een boek wat jij onlangs voor de eer­ste keer hebt gele­zen en waar­van je denkt dat je iets spe­ci­aals hebt gele­zen dat je niet snel zult ver­ge­ten. Wie weet maak je ons enthou­si­ast om het ook gaan te lezen. Veel ple­zier met het beant­woor­den van deze nieu­we vraag.