Dinsdag, 25 augustus 2015

Chau­tau­qua

[Zen & the Art of Motor­cy­cle main­tenan­ce: p.17–19]

Omdat motor­rij­den vol­gens de ik-per­soon uiter­ma­te geschikt is om je gedach­ten te orde­nen heeft hij het plan opge­vat om in de vorm van een Chau­tau­qua een aan­tal zaken met ons te delen die in zijn ogen belang­rijk zijn.

Ik hoor je den­ken, “Een Chau­tau­qua? Wat is dat in hemelsnaam?”

Zelf geeft de ik-per­soon de vol­gen­de uitleg:

What is in mind is a sort of Chau­tau­qua — that’s the only name I can think of for it — like the tra­ve­ling tent-show Chau­tau­quas that used to move across Ame­ri­ca, this Ame­ri­ca, the one that we are now in, an old-time series of popu­lar talks inten­ded to edi­fy and enter­tain, impro­ve the mind and bring cul­tu­re and enligh­ten­ment to the ears and thoughts of the hearer.
[p.17]

De voor­gaan­de keren dat ik Zen las heb ik hier ver­der niet bij stil­ge­staan. De eer­ste keer was ik ook ver­won­derd over dit vreem­de woord maar met de uit­leg erbij (die ik naar nu blijkt ver­keerd heb geïn­ter­pre­teerd) dacht ik dat er ver­we­zen werd naar een groep rond­trek­ken­de indi­a­nen (van de Chau­tau­qua stam) die al ver­ha­len ver­tel­lend in hun bestaan wist te voor­zien. Ik vond het een mooi beeld.

Maar het klopt dus van geen meter.

Van­daag heb ik de moei­te geno­men om me te ver­die­pen in de ach­ter­grond van de Chau­tau­qua. De link naar de indi­a­nen die ik zelf had gemaakt lag voor de hand, hoe­wel het anders in elkaar zit. Chau­tau­qua is niet een indi­a­nen­stam, maar een woord dat komt uit de taal van de Irokezen:

Chau­tau­qua is an Iro­quois word, mea­ning either “two moc­ca­sins tied together”, “bag tied at the midd­le”, “whe­re the fish are taken out” or “jum­ping fish”.
[bron: Wiki­pe­dia]

Dit is ech­ter niet waar de ik-per­soon op doelt wan­neer hij het heeft over Chau­tau­qua. Hij ver­wijst naar een bewe­ging gericht op de edu­ca­tie van vol­was­se­nen die in 1874 ont­staan is. De eer­ste bij­een­komst was aan de oevers van het Chau­tau­qua meer1 bij New York. De naam Chau­tau­qua is daar­na ver­bon­den geble­ven aan deze beweging:

Chau­tau­qua, an adult edu­ca­ti­on move­ment fea­tu­ring lec­tu­res, plays, and musi­cal per­for­man­ces; the word is also used for any sin­gle orga­ni­za­ti­on pur­suing this acti­vi­ty. The idea was ori­gi­na­ted in 1874 in Chau­tau­qua, New York, which lends its name to the for­mat, but was soon copied elsewhere.
[bron: Wiki­pe­dia]

Al snel nam dit feno­meen een hoge vlucht en door geheel Ame­ri­ka wer­den (voor­na­me­lijk) zomer­kam­pen geor­ga­ni­seerd waar vanal­les rond­om kunst, cul­tuur en weten­schap in de meest bre­de zin werd onder­we­zen. Na de hoog­tij­da­gen rond 1930 werd het ech­ter allengs min­der. Iets wat voor­al te maken had met de opkomst van radio, bios­coop en TV.

Het leu­ke nu is dat ten wes­ten van de Mis­sis­sip­pi er sinds de begin­da­gen één Chau­tau­qua bestaat die nog steeds dienst doet, en dit zelfs het gehe­le jaar door. Leuk, omdat het gele­gen is in Boul­der, Colo­ra­do en laat dat nu net de plaats zijn waar ik ver­schil­len­de keren voor mijn werk naar toe ben geweest.

Mijn eer­ste trip was in 2006 en door ver­tra­ging in Min­ne­a­po­lis2 kwam ik laat in de nacht aan op het vlieg­veld van Den­ver. In de huur­au­to zat geen navi­ga­tie­sys­teem en natuur­lijk nam ik ergens de ver­keer­de afslag zodat ik uit­ein­de­lijk via High­way 36 Boul­der bin­nen­reed. Daar ben ik toen nog een keer­tje ver­dwaald en zoals het er nu naar uit­ziet dicht langs de Chau­tau­qua gere­den. Ver­der heb ik er nooit iemand over gehoord of er iets over gele­zen. Iets wat ik hoop goed te maken bij een vol­gen­de trip naar Boul­der (mocht dat er ooit nog eens van komen).

Op de web­si­te van The Colo­ra­do Chau­tau­qua Nati­o­nal His­to­ric Land­mark is een hoop infor­ma­tie te vin­den over de geschie­de­nis van deze bewe­ging. En er schijnt een ken­te­ring in de maak te zijn:

Today, chau­tau­qua is expe­rien­cing a renais­san­ce. Peo­p­le are dis­co­ve­ring that life­long learning is one of the keys to living a hap­py, ful­fil­ling life. Throug­hout North Ame­ri­ca exis­ting chau­tau­quas are thriving and ones from the past are being resurrected.
[bron: The Colo­ra­do Chau­tau­qua Nati­o­nal His­to­ric Land­mark]

In een vol­gen­de blog­post gaan we zien waar de ik-per­soon uit Zen het over wil gaan heb­ben in zijn Chau­tau­qua. Je kunt natuur­lijk ook zelf alvast ver­der lezen in het boek.


  1. Inder­daad een meer in de vorm van twee aan elkaar gebon­den moc­ca­sins. 

  2. Waar ik dit week­end weer naar toe mag.