Het duurde even voordat ik een klik had met Moederziel door Krijn Peter Hesselink. Een verwarde man die met ontbloot bovenlijf ’s ochtends vroeg de wacht houdt voor een apotheker. Bovendien zonder sokken en schoenen. Ik had moeite om hem serieus te nemen. Wist ook niet precies waar het verhaal naar toe ging. En dan ontmoet hij ook nog pardoes zijn moeder die zoveel jaar eerder zomaar uit zijn leven verdween. Wat moest ik er van denken?
Maar alles veranderde toen ik aan het tweede hoofdstuk begon. Krijn Peter Hesselink verlegt het perspectief naar de jonge Jonathan (de ik-persoon met het ontblote bovenlijf uit het eerste hoofdstuk) en meteen werd ik gegrepen door zowel de geschetste situatie van een disfunctioneel gezin als de manier waarop de lezer meeneemt in de gedachtenwereld van Jonathan. Gaandeweg ontstond er bij mij meer begrip voor de volwassen Jonathan.
In elf hoofdstukken vertelt Hesselink het verhaal van Jonathan. Hij doet dat door om beurten de volwassen en de jonge Jonathan op te voeren. Hoewel er naar mijn mening geen sprake is van een wezenlijk verschil in stijl tussen de twee verhaallijnen gaat mijn persoonlijke voorkeur toch uit naar de belevenissen van Jonathan tijdens zijn jeugdjaren. Daar waar de gebeurtenissen in het Drentse dorp af en toe een bijna kolderiek gehalte hebben is het bij kleine Jonathan voornamelijk doffe ellende. Hesselink heeft in die passages de juiste toon gevonden om een aangrijpend verhaal te vertellen over een jongen die probeert overeind te blijven in een gezin waar de ouders alleen maar ruzie maken en zich schijnbaar niet echt druk maken om de impact die dit op hun kind heeft.
God, wat voelde ik me ellendig. Het liefst had ik me op de grond laten vallen om net zo lang te blijven liggen tot er iemand op me toe zou komen rennen die me stevig tegen zich aandrukte. Mijn moeder, ja, zij was het. Ik kroop weg in haar armen, begroef mijn hoofd in haar blouse. Mijn moeder naar wie we op weg waren, van wie het steeds onwaarschijnlijker werd dat we haar ooit nog zouden vinden.
[p.109, Moederziel]
Hoe betrouwbaar is ons geheugen? Het blijft vermakelijk maar tegelijkertijd ook wel verontrustend dat wanneer ik met mijn ouders en jongere broer herinneringen ophaal aan vroegere tijden we geregeld van mening verschillen over wat er precies is voorgevallen. Blijkbaar dragen we allemaal zo onze eigen versie van ‘de werkelijkheid’ met ons mee.
Zo ook Jonathan. Op een dag verdwijnt zijn moeder. Lijkt dit eerst nog van tijdelijke aard, uiteindelijk moet hij toch echt accepteren dat ze niet meer terug zal keren. Dat ze uit zijn leven is verdwenen. Is hem ooit verteld in de jaren die volgen wat er met haar is gebeurd? Het is iets waar wij als lezers slechts naar kunnen gissen. En daardoor is het voor ons zo goed als onmogelijk om te kunnen beoordelen of de oude vrouw in wie de volwassen Jonathan zijn moeder herkent daadwerkelijk zijn moeder is.
Wil de volwassen Jonathan ontzettend graag geloven dat hij zijn moeder heeft gevonden? Voelt hij zich misschien schuldig aan wat haar overkomen is? Het hoofdstuk waarin Jonathan samen met zijn buurmeisje Fleur de halve stad doorkruist op zoek naar zijn moeder om haar te vertellen van de ‘ontdekking’ die ze gedaan hebben, vormt voor mij de kern van het verhaal. Hier komt alles samen. De angst haar niet te kunnen vinden. En eenmaal gevonden vervolgens achtergelaten te worden door haar vanwege wat je te vertellen hebt. Redelijk traumatisch, zo stel ik me voor.
Krijn Peter Hesselink heeft weinig nodig om dit grote leed in het leven van Jonathan te schetsen. Hij doet dit tevens zo kunstig en inlevend dat we als lezer eigenlijk maar al te graag willen geloven dat Jonathan zijn moeder gevonden heeft, ook al voelen we op onze klompen aan dat ‘de werkelijkheid’ anders in elkaar steekt.
Nu speel ik de liefhebbende zoon die zijn moeder overeind helpt […]
[p.54, Moederziel]
En wij spelen mee.
Als kind werd Jonathan door zijn moeder in de steek gelaten, zonder te weten waarom. Nu, jaren later, loopt hij haar onverwacht tegen het lijf in een Drents dorp waar hij op vakantie is. Wat hebben ze elkaar te zeggen?
Met ingetogen en beheerste stem voert Krijn Peter Hesselink de lezer mee naar de fantasiewereld van een jongetje en de rauwe realiteit van een volwassene. Op geraffineerde wijze schakelt hij tussen heden en verleden, tussen waan en werkelijkheid. Uiteindelijk blijkt het geheugen even onbetrouwbaar als de realiteit.
Moederziel
Krijn Peter Hesselink
Uitgever Podium
ISBN 9789057597381
~ ~ ~
Dit is een bijdrage voor de bloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur.
Lees hier wat de andere bloggers over ‘Moederziel’ hebben geschreven.
~ ~ ~