Lezen is niet kijken

Het is vakan­tie en ik lees A Game of Thro­nes. De tv-serie (sei­zoen 1 t/m 5) heb­ben we op dvd geke­ken. Omdat het nog wel even duurt voor­dat sei­zoen 6 op dvd beschik­baar komt besloot ik de boe­ken aan te schaf­fen. Maar zoals ik eer­der al schreef wijkt de tv-serie op belang­rij­ke pun­ten af van de boe­ken. Het blijkt zelfs dat de tv-serie in sei­zoen 6 (of is het pas in 7?) ver­der gaat dan waar de auteur Geor­ge R.R. Mar­tin met zijn boe­ken is. Toch besloot ik met het eer­ste deel te begin­nen. Omdat ik nu een­maal graag lees en benieuwd was of de boe­ken ook zo ver­sla­vend zou­den zijn.

Het valt me op dat zeker in dit eer­ste deel veel van wat ik lees bij­na iden­tiek in de tv-serie terug­komt. Niet dat ik het heb terug­ge­ke­ken, maar voor mijn gevoel zijn zelfs de dia­lo­gen in veel geval­len een op een over­ge­no­men. Een feest van her­ken­ning. Het gro­te ver­schil (los van de uit­een­lo­pen­de ver­haal­lij­nen die blijk­baar later geïn­tro­du­ceerd wor­den) zit ‘m natuur­lijk in het inner­lijk leven van de per­so­na­ges. Dat laat zich moei­lij­ker ver­fil­men. Nee, de tv-serie moet het meer heb­ben van uiter­lijk ver­toon (en dat dan ook nog liefst zo expli­ciet en haar­scherp in beeld gebracht).

Neem nu de vol­gen­de sce­ne waar­in Lady Cate­lyn getui­ge is van een kri­tie­ke veld­slag waar veel van afhangt en waar haar oud­ste zoon (nog geen zes­tien jaar) bij ver­stek van haar echt­ge­noot de aan­vals­lei­der is. We vol­gen haar (elk hoofd­stuk van gemid­deld zo’n 10 tot 15 blad­zij­des wordt geheel van­uit het per­spec­tief van een der per­so­na­ges beschre­ven) ter­wijl ze zich meer en meer zor­gen maakt over haar zoon maar ver­der niets anders kan doen dan van­af de zij­lijn toe­kij­ken en afwachten:

[…] when she loo­ked across the val­ley to the far rid­ge, she saw the Greatjon’s riders emer­ge from the dark­ness bene­ath the trees. They were in a long line, an end­less line, and as they burst from the wood the­re was an instant, the smal­lest part of a heart­beat, when all Cate­lyn saw was the moon­light on the points of their lan­ces, as if a thou­sand wil­lo­wis­ps were coming down the rid­ge, wre­a­thed in sil­ver flame.
Then she blin­ked, and they were only men, rus­hing down to kill or die.
[p.699, A Game of Thro­nes, Geor­ge R.R. Martin]

In de tv-serie is dit bij uit­stek het moment om even flink uit te pak­ken om zo’n clash van twee strij­den­de par­tij­en eens goed in alle hef­ti­ge details die gepaard gaan bij zul­ke zaken van leven en dood in beeld te bren­gen. Een emmer­tje bloed meer of min­der doet er dan niet toe. Je hoeft eigen­lijk niet te kij­ken om te weten hoe het er aan toe gaat.
Pre­cies wat Lady Cate­lyn doet in het boek. Niet kijken.

After­ward, she could not claim she had seen the batt­le. Yet she could hear, and the val­ley rang with echoes. […] When she rea­li­zed the­re was no more to see, she clo­sed her eyes and lis­te­n­ed. The batt­le came ali­ve around her. She heard hoof­be­ats, iron boots splas­hing in shal­low water, the woody sounds of swords on oaken shields and the scra­pe of steel against steel, the hiss of arrows, the thun­der of drums, the ter­ri­fied screa­ming of a thou­sand hor­ses. Men shou­ted cur­ses and beg­ged for mer­cy, and got it (or not), and lived (or died).
[p.699]

Dat vind ik dus mooi aan lezen. Niet een plas­ti­sche gewelds­or­gie op tv die wei­nig aan de ver­beel­ding over­laat, maar je eigen fan­ta­sie mogen gebrui­ken om in te vul­len wat niet beschre­ven is. Nog mooi­er had ik het gevon­den wan­neer Mar­tin was gestopt na de zin ‘The batt­le came ali­ve around her’ want ten­slot­te moet er altijd wat te zeu­ren zijn. Hoe dan ook ben ik tot nu toe meer gechar­meerd van het boek dan van de ver­fil­ming. Wat meest­al het geval is.