20161017

Mis­schien ben ik wel te snel afge­haakt deze avond bij De Pri­va­cy­test op NPO3 als onder­deel van De Pri­va­cy­we­ken, maar ik vond dat men te speels omging met het belang­rij­ke onder­werp van digi­ta­le pri­va­cy. Ik ben het gewoon niet meer gewend, zo’n spel­show. Zo vaak (eer­lijk gezegd nooit) zoek ik die ten­slot­te niet meer op. Maar toch. Dat ik het nau­we­lijks vijf­tien minu­ten wist vol te hou­den was ook voor mij­zelf een verrassing.

Het was na de vraag of je iets kunt doen wan­neer er bij­voor­beeld com­pro­mi­te­ren­de foto’s van je gevon­den wor­den op inter­net (of iets in die strekking).

Ik koos voor Nee. Vet­te pech. Dat blijft je je hele leven achtervolgen.

Maar het juis­te ant­woord was Ja. Door het invul­len van een for­mu­lier op de web­si­te van Google.

Ieder­een thuis voor de buis als­me­de het stu­dio­pu­bliek haal­de opge­lucht adem en maak­te alvast een to-do item aan om dat for­mu­lier na de uit­zen­ding met­een te downloaden.

Waar­door denk ik voor de mees­te kij­kers de ter­loops gemaak­te opmer­king ver­lo­ren ging dat de foto’s nog steeds op inter­net ston­den, maar alleen de zoek­re­sul­ta­ten er niet meer naar zou­den verwijzen.

Mits het ver­zoek inge­wil­ligd werd (kans fifty-fifty).

En mits men zich zou beper­ken tot het gebruik van Goog­le om foto’s over jou te gaan zoeken.

Tja, op deze manier cre­ëer je toch niet echt een ‘sen­se of urg­en­cy’, lijkt mij. Een gemis­te kans dus. Zeker als je leest hoe Mar­tijn Mau­rits en Dimi­tri Tok­met­zis (bei­den in de stu­dio) over deze mate­rie berich­ten in hun boek Je hebt wél iets te ver­ber­gen had ik van hen meer con­fron­te­ren­de uit­spra­ken ver­wacht om  de bood­schap dui­de­lijk te maken.

TV uit en boek op schoot dan maar om nog eens door het hoofd­stuk ‘Goog­le en de Belas­ting­dienst — Hoe de gro­te data­graai­ers onze gege­vens in de greep heb­ben’ te bla­de­ren. Daar­in wordt een rap­port uit 2011 van de Weten­schap­pe­lij­ke Raad voor het Rege­rings­be­leid aan­ge­haald met een con­clu­sie die rede­lijk schok­kend is¹:

Nie­mand heeft meer het over­zicht over al die stro­men, laat staan dat iemand er de regie over voert. Voor de bur­ger bete­kent dit: je kunt er niet van uit­gaan dat jouw infor­ma­tie bij de instan­tie blijft waar­aan je die hebt gege­ven. Dus: wie kun je nog aan­spre­ken als er iets mis­gaat met die informatie?
[p.77, Je hebt wél iets te ver­ber­gen, Mau­rits Mar­tijn en Dimi­tri Tokmetzis]

Inmid­dels is het 2016 en lijkt het er niet beter op gewor­den. In de laat­ste para­graaf ‘Dus, wat kan de bur­ger nu doen?’ lezen we het vol­gen­de over Goog­le en het laten ver­wij­de­ren van infor­ma­tie die ons onwel­ge­val­lig is:

Ja, for­meel heb je con­tro­le. Je kunt gebruik­ma­ken van je inza­ge­recht. Goog­le biedt je de moge­lijk­heid om je per­soon­lij­ke infor­ma­tie in te zien en te wis­sen. Vrij­wel alle data­han­de­la­ren die we zijn tegen­ge­ko­men heb­ben uit­voe­ri­ge alge­me­ne voor­waar­den. Maar, zo blijkt uit ons onder­zoek, veel is dat alle­maal niet waard als je pre­cies wilt weten wat er met jouw gege­vens gebeurt.
[p.106, Je hebt wél iets te ver­ber­gen, Mau­rits Mar­tijn en Dimi­tri Tokmetzis]

Ook de bezorgd­heid van de auteurs van het WRR rap­port uit 2011 is sinds­dien alleen maar toe­ge­no­men. Voor­al Corien Prins is stel­lig in haar mening:

De data­hon­ger is niet te stop­pen, zegt Prins. ‘Ik ben er steeds meer van over­tuigd dat je eigen­lijk niet meer moet inzet­ten op de rech­ten van de bur­ger.’ […] Ze legt uit dat een van de hoek­ste­nen van het pri­va­cy­recht, dat bur­gers hun infor­ma­tie bij der­den kun­nen inzien, niet bruik­baar is. Als je bedrij­ven en over­he­den om infor­ma­tie vraagt, kom je al snel in sle­pen­de pro­ce­du­res terecht en krijg je vaak niet wat je wilt. […] ‘Natuur­lijk moe­ten we het recht op inza­ge behou­den, maar je kunt gewoon niet ver­lan­gen dat een bur­ger dan ver­vol­gens in zijn een­tje zijn recht kan halen.’
[p.107, Je hebt wél iets te ver­ber­gen, Mau­rits Mar­tijn en Dimi­tri Tokmetzis]

Dat is nog eens ande­re koek dan Ja, door het invul­len van een for­mu­lier­tje op de web­si­te van Goog­le komt alles in orde.

1. De titel van het rap­port is iOver­heid en de auteurs zijn Corien Prins en Den­nis Broe­ders ↩