20170423 — zondag

Onweer­staan­baar ver­sla­vend:
Op Aswoens­dag 2017 besluit Anne Jas­mijn uit Ede samen met een aan­tal vrien­den om 40 dagen lang (vas­ten­tijd) te stop­pen met soci­al media. Ik hoor­de het op Omroep Gel­der­land. De belang­rijk­ste reden was dat ze er veel te veel tijd mee kwijt was. Ze kon het niet laten om elke vrij­ge­ko­men minuut te beste­den aan het chec­ken van facebook, twit­ter of snap­chat. En dat begon al in de vroe­ge och­tend bij het eer­ste ontwaken.

Wat me bij­bleef was hoe moei­lijk het haar viel (en zij was daar niet de eni­ge in) om de apps te ver­wij­de­ren. Niet tech­nisch gezien, voor­al emo­ti­o­neel. Het voel­de heel hef­tig, gaf ze aan.

Voor mij klonk het als­of ze opzag tegen een chi­rur­gi­sche ingreep zon­der plaat­se­lij­ke verdoving.

Ik doe er mis­schien wat lache­rig over, zei de pre­sen­ta­tor van dienst, maar het is echt een seri­eu­ze ver­sla­ving als ik je zo hoor.

Deze week ont­ving ik Irre­sis­ti­ble, het nieuw­ste boek van Adam Alter. Onder­ti­tel: Why we can’t stop chec­king, scrol­ling, clic­king and wat­ching. Omdat veel van mijn boe­ken al zijn inge­pakt wegens de ver­hui­zing die eigen­lijk voor komen­de week stond gepland, besloot ik om er met­een in te begin­nen. Ook omdat ik na mijn klaag­blog­post van afge­lo­pen vrij­dag besloot dat ik best wel ’s avonds nog wat kan gaan lezen in plaats van ver­moeid op de bank te val­len en auto­ma­tisch Net­flix in te scha­ke­len of wat op inter­net rond te sur­fen1.

In de pro­loog beschrijft Adam Alter hoe vreemd het is dat ’s werelds groot­ste namen op tech­no­lo­gisch gebied (zoals bij­voor­beeld Ste­ve Jobs) hun kin­de­ren zoveel moge­lijk pro­be­ren weg te hou­den van de revo­lu­ti­o­nai­re ver­nieu­win­gen die zij de samen­le­ving heb­ben gebracht. Hij ver­ge­lijkt het met reli­gi­eu­ze lei­ders die thuis hun gezin elke vorm van reli­gi­eu­ze acti­vi­teit ont­zeg­gen. Wat een ophef zou het geven wan­neer dat bekend zou worden.

Er is maar één ant­woord moge­lijk. Zij weten als geen ander hoe scha­de­lijk veel van hun uit­vin­din­gen kun­nen zijn. Van­we­ge het ver­sla­ven­de ele­ment dat veel­al bewust is aangebracht.

It see­med as if the peo­p­le pro­du­cing tech pro­ducts were fol­lo­wing the car­di­nal rule of drug dea­ling: never get high on your own sup­ply.
[p.2, Irre­sis­ti­ble]

Om inzicht te krij­gen in zijn eigen smartpho­ne gebruik besluit Alter de app Moment te instal­le­ren. Daar­mee kun je een beeld krij­gen hoe­veel tijd je dage­lijks op je scherm­pje zit te turen en hoe vaak je je smartpho­ne opent. Na een maand komt hij tot de voor hem ont­luis­te­ren­de cij­fers van 3 uur per dag waar­bij hij gemid­deld 40 keer zijn smartpho­ne opent.

Vol­gens de ont­wik­ke­laar Kevin Hole­sh is dit ver­ge­lijk­baar met de mees­te gebrui­kers van zijn app. Als je daar­bij bedenkt dat veel men­sen de app instal­le­ren omdat ze bezorgd zijn over hun onli­ne gedrag en tips krij­gen hoe dit te min­de­ren dan zul­len de cij­fers wereld­wijd waar­schijn­lijk een stuk hoger lig­gen. Ongelooflijk.

Zelf heb ik een haat-lief­de ver­hou­ding met soci­al media. Keer op keer kom ik tot de slot­som dat het te veel ten kos­te gaat van ande­re zaken die ik wil doen. Hoe­zeer ik me er tegen ver­zet, ik ga toch vaker kij­ken of er nieu­we upda­tes zijn dan me lief is en scroll lan­ger dan nodig is door de tijd­lijn op zoek naar, ja naar wat eigenlijk?

In 2004, Facebook was fun; in 2016, it’s addic­ti­ve.
[p.5, Irre­sis­ti­ble]

Meest­al kies ik na een tijd­je voor de radi­ca­le oplos­sing. Account opzeg­gen en app ver­wij­de­ren. Waar­na het na kor­te of lan­ge­re tijd weer gaat krie­be­len en ik het weer voor­zich­tig probeer.

Op dit moment ben ik al een rede­lijk lan­ge peri­o­de ‘clean’. Mijn smartpho­ne draag ik bij­na altijd bij me, maar dit is voor­na­me­lijk om bereik­baar te zijn voor Inge en de aan­ne­mer. Ver­der gebruik ik ‘m niet zo vaak. Althans dat is mijn ver­moe­den. Net zoals Adam Alter dat dacht. Wie weet zijn er ande­re apps die mij steeds opnieuw doen chec­ken of er nieu­we upda­tes zijn. Ten­slot­te heb ik nog een inst­agram account.

Om het zeker te weten instal­leer ik de app Moment en ga ver­der met lezen in Irre­sis­ti­ble. Mijn gebrui­kers­ge­ge­vens zal ik later hier delen.

How many times have you check­ed your pho­ne today?
Why are mes­sa­ging apps, email and soci­al media so hard to resist? How come we always end up wat­ching ano­ther epi­so­de?
In recent years, media and tech­no­lo­gy have per­fec­ted the lucra­ti­ve art of gai­ning and hol­ding our atten­ti­on. This extra­or­di­na­ry feat has chan­ged the beha­vi­our of bil­li­ons of peo­p­le, and espe­ci­al­ly the young: by cur­rent medi­cal standards, we are expe­rien­cing an unpre­ce­den­ted, glo­bal pan­de­mic of addic­ti­on — to our screens. But what exact­ly is an addic­ti­on? And what, if any­thing, might we do about it?

Irre­sis­ti­ble
Adam Alter
Uit­ge­ve­rij The Bod­ley Head
ISBN 9781847923578


  1. Why are mes­sa­ging apps, email and soci­al media so hard to resist? How come we always end up wat­ching ano­ther epi­so­de?