Onze zoon kwam vorige week met een sneltreinvaart het erf op gescheurd. Hij had een tweedehands speed e‑bike gekocht.
Een wat?
Ik had er nooit eerder van gehoord. Na enige uitleg (topsnelheid tussen de 40 en 45 km/u) concludeerde ik dat het een brommer vermomd als fiets was. Je hebt er zelfs een kentekenplaat voor nodig. Een helm is vanzelfsprekend verplicht.
Hij vroeg of ik zin had om er een rondje mee te rijden. Na enige aarzeling bedankte ik voor de eer. Mijn eerste en laatste keer op een brommer staat me nog steeds vers in het geheugen. Met de Linge aan de overkant van ons huis durfde ik de uitdaging niet aan.
Vandaag beluisterde ik een aflevering uit de podcast van Revisionist History (bedankt voor de tip Elja!). Ditmaal ging het over de massale terugroepactie in 2009 door Toyota van vele miljoenen auto’s omdat in sommige gevallen het gaspedaal bleef hangen. Remmen zou niet meer mogelijk zijn. Het had verscheidene doden en zwaargewonden als gevolg gehad. Er waren verschillende theorieën in omloop over de mogelijke oorzaak, variërend van de vloermat die onder de pedalen zou steken tot software die niet deugdelijk zou zijn.
Wat ze allemaal gemeenschappelijk hadden was dat de fout bij de (techniek in de) auto gezocht moest worden.
Malcolm Gladwell zoekt het in een andere hoek. Nadat hij overtuigd is geraakt dat het remsysteem van het bewuste type Toyota onder extreme omstandigheden perfect werkt, begint hij te vermoeden dat het misschien wel aan de bestuurders van de auto kan liggen. Hij baseert zich daarbij op onderzoekswerk door Richard Schmidt uit de jaren tachtig van de vorige eeuw.
Wanneer men de vele gevallen van het versnellingsprobleem analyseert dan vormen zich enkele patronen: bestuurders op leeftijd, bestuurders die voor de eerste keer in een voor hen nieuwe auto stappen of bestuurders die telkens een bepaalde handeling moeten verrichten zoals het wegzetten van auto’s in de parkeergarage voor hotelgasten. Dit zijn typisch situaties waarin een vergissing tussen gas geven en remmen eerder gemaakt wordt:
The trouble, unbelievable as it may seem, is that sudden acceleration is very often caused by drivers who press the gas pedal when they intend to press the brake.
[Braking bad, The New York Times, Richard Schmidt]
Niet de auto vertoont een technisch mankement omdat remmen weigeren of het gaspedaal blijft hangen, het is de bestuurder die denkt te remmen terwijl zijn voet zich bevindt op het gaspedaal.
In de auto gezeten moest ik opnieuw terugdenken aan mijn brommerritje van vele jaren geleden. Het kost me geen moeite om het misselijkmakende gevoel in mijn lijf op te roepen toen ik alsmaar harder richting rand van het crossterrein scheurde terwijl ik maar niet snapte waarom de remmen het niet deden. Ik zat gewoon volop gas te geven!
[…] the driver does not really confuse the accelerator and the brake. Rather, the limbs do not do exactly what the brain tells them to. Noisy neuromuscular processes intervene to make the action slightly different from the one intended. The driver intends to press the brake, but once in a while these neuromuscular processes cause the foot to deviate from the intended trajectory — just as a basketball player who makes 90 percent of his free throws sometimes misses the hoop.
[Braking bad, The New York Times, Richard Schmidt]
Of ik met deze kennis van achteraf binnenkort alsnog op de speed e‑bike stap voor een proefritje blijft de vraag. Welke garantie heb ik dat mijn brein-hand coördinatie me niet opnieuw in de steek laat? Misschien dat ik voor de zekerheid beter ook nog een zwemvest kan aantrekken.
~ ~ ~