Ik was al heel lang van plan De toverberg van Thomas Mann te lezen, mijn intuïtie zei me dat het een luguber boek was, maar dat paste tenslotte bij mijn situatie, het juiste moment was ongetwijfeld gekomen. [p.290]
Vandaag las ik bladzijde 237 tot en met 303 in Serotonine, een roman geschreven door Michel Houellebecq. Het boek is nu uit. Mijn eindoordeel is niet echt positief. Slechts bij vlagen kon het verhaal me boeien, maar het overgrote deel las ik voornamelijk door om er vanaf te zijn.
Ik ben nog zo iemand die een boek/auteur tot de laatste bladzijde een kans wil geven. Bij films of tv-series heb ik dat ondertussen afgeleerd. Daar lukt het me om bij uitblijvende sensatie het gewoon op te geven en iets anders te gaan zien. Hier dus niet.
Wat me vooral tegenstond is de in mijn ogen slordige stijl. Het kan natuurlijk zijn dat de bedoeling van Houellebecq was om zo veel mogelijk de spreektaal van de ik-persoon weer te geven, maar ik werd op een gegeven moe van bijvoorbeeld het zeer frequente ‘nou ja’-gebruik. Als voorbeeld sla ik het boek op een willekeurige bladzijde open en ja hoor:
Ik verwachtte natuurlijk dat Camille het huis in Clécy leuk zou vinden, ik bezat een basaal gevoel voor esthetiek, nou ja ik was in staat te beseffen dat het en mooi huis was; maar ik had niet voorzien dat ze er zo snel háár huis van zou maken, dat ze al meteen de eerste dagen ideeën voor de inrichting en de indeling zou hebben, dat ze wat foulards zou willen kopen, een paar meubels zou willen verplaatsen, nou ja dat ze zich al zo snel als vrouw zou gedragen … [p.147]
Normaal gesproken stoor ik me er niet zoveel aan, maar omdat de ik-persoon niet echt tot leven kwam viel het meer dan anders op. Van een afstand gezien zijn de lotgevallen van de ik-persoon en de ontmoetingen die hij heeft best bijzonder, alleen ik voelde er niets bij. Net alsof ik zelf ook emotioneel afgestompt was door de anti-depressiva. En als dit de bedoeling was van Houellebecq dan moet ik toegeven dat hij daarin prima zou zijn geslaagd. Maar het bijeffect is dan wel dat ik niet van de roman heb genoten. Dat kan toch niet de bedoeling zijn lijkt me.
Daarom was ik op ’t laatst toch nog aangenaam verrast toen daar die verwijzing naar De toverberg voorbij kwam. Die staat ook bij mij al een hele tijd op de lijst om gelezen te worden. Wie weet ga ik er binnenkort toch echt eens aan beginnen.
‘Mijn overtuigingen zijn beperkt, maar wel intens. Ik geloof in de mogelijkheden van het speciale koninkrijk. Ik geloof in de liefde,’ schreef Michel Houellebecq onlangs.
De depressieve verteller van Serotonine zou het daar zonder voorbehoud mee eens zijn. Zijn verhaal vindt plaats in een Frankrijk dat zijn tradities aan het verkwanselen is, zijn steden ontdoet van hun charme en zijn platteland verwoest tot de volksopstand erop volgt. Hij vertelt over zijn leven als landbouwingenieur, zijn vriendschap met een boer van adel (een onvergetelijk personage — zijn dubbelganger in spiegelbeeld), over het falen van hun jeugdige idealen, de misschien wel dwaze hoop een verloren vrouw terug te vinden.
Deze roman over de puinhopen van een wereld zonder goedheid, zonder solidariteit, met onbeheersbaar geworden veranderingen, is ook een roman over wroeging en spijt. ‘Niemand in het Westen zal nog gelukkig zijn.’
Serotonine
Michel Houellebecq
Arbeiderspers
ISBN 9789029529020