Thema 1 — Adel, burgers en arbeiders

Geor­ge Bel­lows, New York (1911)

Na inlei­den­de tek­sten vari­ë­rend van hoe we een stu­die­plan kun­nen maken en tips over effi­ci­ënt leren tot wat cul­tuur­we­ten­schap­pen is en een ken­nis­ma­king met het boek van Phi­lipp Blom neemt voor mij de stu­die daad­wer­ke­lijk een aan­vang met de intro­duc­tie van het eer­ste the­ma. Zoals gezegd is cul­tuur­we­ten­schap­pen aan de OU een inter­dis­ci­pli­nai­re oplei­ding bestaan­de uit vier pijlers:

  • cul­tuur­ge­schie­de­nis
  • kunst­ge­schie­de­nis
  • let­ter­kun­de
  • filo­so­fie

In deze ori­ën­ta­tie­cur­sus wor­den aller­eerst de vier dis­ci­pli­nes afzon­der­lijk gepre­sen­teerd en toe­ge­past. The­ma 1 met als titel ‘Adel, bur­gers en arbei­ders’ gebruikt cul­tuur­ge­schie­de­nis als bena­de­ring om de ingrij­pen­de maat­schap­pe­lij­ke ver­an­de­rin­gen die de moder­ni­se­ring rond 1900 met zich mee­bracht onder de loep te nemen. Niet ver­won­der­lijk dat in de vol­gen­de drie thema’s de ande­re dis­ci­pli­nes voor­bij komen. Ver­vol­gens krij­gen we nog eens twee thema’s waar­in bepaal­de onder­wer­pen op een inter­dis­ci­pli­nai­re wij­ze bestu­deerd gaan worden.

The­ma 1 dus.

Om de ver­wach­tin­gen van de begin­nen­de stu­dent te mana­gen wor­den met­een de leer­doe­len opge­somd. Na de bestu­de­ring van dit thema

  • bent u in gro­te lij­nen bekend met de soci­a­le en poli­tie­ke ver­hou­din­gen in Euro­pa rond 1900, in het bij­zon­der Groot-Brit­tan­nië, Frank­rijk en Duitsland
  • hebt u ken­nis van de soci­a­le en poli­tie­ke ver­hou­din­gen bin­nen de Neder­land­se maat­schap­pij rond 1900
  • kunt u uit­leg­gen wat de dis­ci­pli­ne cul­tuur­ge­schie­de­nis inhoudt en wel­ke ont­wik­ke­lin­gen zij heeft doorgemaakt
  • hebt u eni­ge erva­ring opge­daan met het lezen van weten­schap­pe­lij­ke lite­ra­tuur en het ana­ly­se­ren van bron­nen uit de peri­o­de rond 1900.

Dat is te over­zien. Mijn opge­da­ne ken­nis van licht­ja­ren gele­den toen ik geschie­de­nis stu­deer­de in Utrecht is wel­is­waar diep weg­ge­zon­ken, maar ik heb het idee dat een­maal los­ge­woeld het toch wel (frag­men­ta­risch mis­schien) naar de opper­vlak­te zal opbor­re­len waar het hope­lijk de nieu­we ken­nis kan aanvullen. 

De tek­sten die we voor dit eer­ste the­ma voor­ge­scho­teld krij­gen zijn twee hoofd­stuk­ken uit het boek De dui­ze­ling­wek­ken­de jaren van Phi­lipp Blom:

  • 1900: De dyna­mo en de maagd
  • 1901: Wis­se­ling van de macht

en de vol­gen­de tek­sten in de reader:

  • Wat is cul­tuur­ge­schie­de­nis? door Peter Burke
  • ‘Fees­ten en beel­den van het vader­land’ door Jan Bank en Maar­ten van Buuren, uit: 1900. Hoog­tij van bur­ger­lij­ke cultuur
  • ‘Stand’ door Ileen Mon­tijn, uit: Leven op stand, 1890–1940
  • ‘Onze klei­ne Bur­ge­rij’, uit: Til­burg­sche Cou­rant, 10 maart 1908

Ik zal ze in deze volg­or­de de revue laten pas­se­ren als onder­deel van de blogs­erie Cul­tuur­we­ten­schap­pen zodat je een idee krijgt wat er zoal aan bod komt. Wat ik nu al kan ver­klap­pen is dat het geva­ri­eer­de tek­sten zijn waar ik een hoop van heb opge­sto­ken. Blijf dus regel­ma­tig terug­ko­men voor nieu­we updates. 

~ ~ ~


Reacties

  1. Paul van der Werf

    Van die vier onder­wer­pen ont­brak bij ons kunst­ge­schie­de­nis. Als ik het me ten­min­ste goed her­in­ner. Je lees­werk lijkt me trou­wens interessant.

    1. Peter Pellenaars

      Kunst­ge­schie­de­nis is voor mij het onder­werp waar ik de min­ste affi­ni­teit mee heb. Ik lees er wel­is­waar regel­ma­tig over en heb enke­le boe­ken in huis van kun­ste­naars die ik bewon­der of kunst­rich­tin­gen die me aan­spre­ken, maar ik heb me er nooit echt in ver­diept. Dat gaat dus een uit­da­ging wor­den. Wel een­tje in posi­tie­ve zin.