Bij het artikel dat ik vandaag onder ogen krijg op de site van de Maand van de Geschiedenis gaan we voor de verandering nu eens niet op reis naar het (verre) Oosten of Westen. Het is een persoonlijke overpeinzing door Jinna Smit (programmaleider Gedeeld Cultureel Erfgoed bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE)) naar aanleiding van een vraag van haar moeder over de discussies rondom het standbeeld van J.P. Coen.
De vraag verrast haar (nooit eerder spraken ze over de Nederlandse verbeelding van het koloniale verleden) en zet haar aan het denken over het gedeeld verleden (en erfgoed) van Nederland en Indonesië, maar ook met andere landen waar Nederland een verleden mee deelt. De voorbeelden die ze uit eigen ervaring kent weten haar nog iedere keer opnieuw te raken.
Steeds opnieuw laat gedeeld erfgoed zien hoe ons land in het verleden verknoopt is geraakt met andere landen en culturen en hoe we zonder deze kennis de wereld zoals deze nu is niet goed kunnen begrijpen.
In haar visie is het essentieel dat landen met een gedeeld erfgoed inzetten op een een goede en constructieve samenwerking. Omdat in eerste instantie de benadering van het erfgoed vanuit de eigen achtergrond en tradities tot stand komt zorgt juist een open samenwerking voor beter begrip en kan het hopelijk leiden tot een gedeeld belang. Dit gedeelde belang is vaak gerelateerd aan de praktische problemen die er komen kijken bij het bewaren en beschikbaar maken van het erfgoed voor het grote publiek. Denk bijvoorbeeld aan het leefbaarder maken van historische binnensteden, het beschermen van scheepswrakken en het beheren van collecties. Dit leidt tot een interessante observatie:
Dus hoewel het gedeelde verleden een startpunt biedt voor samenwerking, ligt de focus vooral op het samen vormgeven van de toekomst.
Kern in de overpeinzingen van Jinna Smit blijft het aspect van wederzijds begrip en samenwerking, iets waar het in onze gepolariseerde samenleving helaas regelmatig aan ontbreekt. Door hier meer aandacht aan te besteden is het misschien mogelijk om de angel uit toekomstige discussies over controversiële aspecten uit het verleden te halen.
~ ~ ~
In oktober schrijf ik regelmatig een blogpost naar aanleiding van de artikelen op de site van de Maand van de Geschiedenis rond het thema van 2020: Oost/West.