Een in eerste instantie misschien vreemde bijdrage van Anne van Mourik voor het thema Oost/West van de Maand van de Geschiedenis. Het gaat namelijk over voedsel als politiek wapen. Maar met de verwijzing naar de Koude Oorlog en Oost- en West-Duitsland is de stap naar voedsel als propagandamiddel al snel gezet:
De opdeling van Duitsland in een socialistisch Oost en een kapitalistisch West, betekende het begin van een lange zoektocht naar een Oost- en een West-Duitse identiteit. Met de opdeling vormden zich twee verschillende, maar met elkaar verweven voedsel-economieën en culturen. Het is niet zo vreemd dus, dat het identiteitsvraagstuk aan voedsel werd gelinkt.
Wat volgt is een kort historisch overzicht om deze ‘Duitse relatie met voedsel, oorlog en identiteit beter te begrijpen’. Niet dat men daarvoor ver terug in de tijd hoeft te gaan. Het heeft alles te maken met de hongersnood die er in Duitsland ontstond tijdens De Grote Oorlog (ook wel bekend als Eerste Wereldoorlog). Dat nooit meer, werd de insteek van Hitler en zijn kompanen. De behoefte aan Lebensraum valt hier rechtstreeks aan te koppelen. Duitsland moest zelfvoorzienend worden. Ook met het oog om een oorlogseconomie draaiende te houden.
Niet dat het lukte. Ook gedurende de Tweede Wereldoorlog waren er altijd meer monden te voeden dan dat er voedsel voor beschikbaar was. Zo bleef de belofte om het eigen Duitse volk hongervrij te houden een belangrijk politiek agendapunt, en werd het geregeld gebruikt in het gespleten Duitsland om elkaar de maat te nemen in hoeverre men hierin geslaagd was.
Ik had er nooit eerder echt bij stilgestaan en vond het een bijzondere insteek om op deze manier een nationale identiteit beter proberen te begrijpen.
~ ~ ~
In oktober schrijf ik regelmatig een blogpost naar aanleiding van de artikelen op de site van de Maand van de Geschiedenis rond het thema van 2020: Oost/West.