(Her)leeslijst
Voor de studie Cultuurwetenschappen die ik volg aan de Open Universiteit1 ben ik bezig met het onderdeel Inleiding letterkunde. In december had ik daarvoor al met goed gevolg een online multiple-choice tentamen volbracht en momenteel werk ik aan een verhaalanalyse van een tekst die deze week met ons gedeeld is. We zijn vrij om er zelf secundaire literatuur bij te zoeken die de analyse kunnen ondersteunen en mogen ook gebruik maken van de leermiddelen die we tot onze beschikking hebben gekregen.
In de laatste dagen voordat de tentamenopdracht bekend zou worden had ik me verdiept in Hoe lees ik van Lidewijde Paris. De bedoeling was om een stuk door te nemen in ‘Deel 2 De roman als tekst — Toeters en bellen: stijlfiguren, aankleding’. Het zou ons naast enkele voorbeelduitwerkingen van eerdere tentamens meer inzicht kunnen geven in hoe een tekst ontrafeld kan worden. Voor het duiden van een verhaal is het belangrijk om oog te hebben voor de vele, veelal op het eerste gezicht verborgen signalen die een auteur verwerkt heeft in de tekst waarmee wij als lezer onbewust gemanipuleerd worden. Lidewijde Paris weet dit op een uiterst aanstekelijke wijze duidelijk te maken zonder te vervallen in al te veel wetenschappelijk jargon.
Voor mij was het een prettige hernieuwde kennismaking want ik had het boek al eerder aandachtig doorgelezen in de tijd dat ik volop meedeed aan de lees- en blogclub ‘Een perfecte dag voor literatuur’. In 2016 schreef ik er zelf mijn leeservaring over die je hier onder de titel ‘Hoe leest zij?’ kunt terugvinden. Net als toen ervaar ik nu opnieuw hoe prettig leesbaar zij schrijft en hoe zij mij weet enthousiast te maken met de manier waarop zij verhalen en romans leest. Zo enthousiast dat ik na afloop, want inmiddels heb ik haar boek in z’n geheel gelezen, dat ik een lijst heb gemaakt van een aantal boeken waaruit zij fragmenten heeft gebruikt, om die te gaan lezen. De meeste heb ik gelukkig in mijn bezit en soms zelfs al eens eerder gelezen, maar dat zal me niet weerhouden om ze met de opgedane kennis tijdens de studie en aangereikt door Lidewijde Paris anders te gaan ervaren.
De lijst ziet er als volgt uit:
- Abdolah, Kader, De kraai
- Bánk, Zsuzsa, Heisster Sommer
- Barnes, Julian, The Sense of an Ending
- Boyle, T.C., Tooth and Claw
- Claudel, Philippe, La petite fille de monsieur Linh
- Essen, Rob van, Hier wonen ook mensen
- Februari, M., De literaire kring
- García Márquez, Gabriel, Honderd jaar eenzaamheid
- Grøndahl, Jens Cristian, Dat weet je niet
- Grunberg, Arnon, De troost van slapstick
- Knausgård, Karl Ove, Vader. Mijn strijd 1
- Multatuli, Max Havelaar
- Mitchell, David, Cloud Atlas
- Murakami, Haruki, Norwegian Wood
- Rosenboom, Thomas, Publieke werken
- Tolstoj, L.N., Anna Karenina
- Yanagihara, Hanya, A little life
Een lange lijst is het geworden, en dan heb ik nog niet eens alle titels opgenomen die Paris in haar boek aan bod laat komen. Voorlopig ga ik eerst verder lezen in Max Havelaar want daar ben ik al tot halverwege gevorderd, en dan pik ik er eentje uit die in mijn boekenkast staat. Nog geen enkel idee wat dat gaat zijn maar in ieder geval hoef ik me de komende tijd geen zorgen te maken wat ik kan gaan lezen.
Romans zijn vaak meer dan alleen een verhaal. Er wordt met structuur gespeeld, met perspectief, beelden en taal, waardoor een boek een extra betekenis of tweede laag krijgt. Maar die stille signalen van de schrijver zijn niet altijd makkelijk te ontdekken. In Hoe lees ik? laat Lidewijde Paris zien hoe zij die signalen vindt en uitlegt. Aan de hand van verschillende fragmenten behandelt ze de literaire trucs en technieken. Dat maakt dit boek ook voor beginnende schrijvers interessant.
Hoe lees ik?
Lidewijde Paris
Uitgever Nieuw Amsterdam
ISBN 9789046821084
—
Update 18 februari 2021:
Multatuli, Max Havelaar — Dit boek had ik nog nooit eerder gelezen. Wel fragmenten, bijvoorbeeld op de middelbare school en later op de universiteit. Vorig jaar was ik er eindelijk eens goed voor gaan zitten, tussendoor kwam er vanalles tussen, maar deze week is het me gelukt om het helemaal uit te lezen. En ik vond het een heel bijzonder boek. De verschillende stemmen, de felle aanklacht over het leed de indische bevolking aangedaan, de afwisseling in stijl, de prachtig gevoelvolle passage over Saïdjah en Adinda, het sprak me allemaal aan en maakte diepe indruk. Voor nu heb ik het boek even terzijde gelegd, maar ik ga het zeker opnieuw herlezen en kom er dan meer gedetailleerd op terug.
5 reacties
Ik bewonder je passie en doorzettingsvermogen. Ik word al moe als ik aan al die literatuur denk. Omdat het veel aandacht en concentratie vergt, denk ik. Of is dat voor jou niet zo? Is het ontspannend of inspannend?
Het vergt zeker concentratie als je het goed wilt lezen en op zoek gaat naar al die details die een auteur er in heeft verwerkt om een verhaal van meerdere betekenislagen te voorzien. Of waarvan jij als lezer denkt dat het erin is verwerkt. Maar zelfs dan blijf ik het ervaren als een ontspannende bezigheid die me een hoop voldoening geeft. Heerlijk om zo met literatuur bezig te zijn.
Interessant, ik ben heel benieuwd wat er gaat volgen. En het boek heb ten tijde van ‘Een perfecte dag voor literatuur’ aan me voorbij laten gaan maar ik ben van plan het alsnog te lezen en er misschien zelfs wel mee aan de slag te gaan.
Zoals gewoonlijk (we kennen elkaar inmiddels) zal wel weer blijken dat ik waarschijnlijk teveel hooi op de vork heb genomen, maar voorlopig zit ik helemaal in de lees-stemming en blijf ik vrolijk doorlezen. Het boek van Lidewijde Paris is een mooi tegenwicht voor Literair mechaniek dat een stuk theoretischer van opzet is (maar ondanks dat toch goed leesbaar). Op twitter gaf zij een soortgelijk boek voor korte verhalen te hebben geschreven, en dat er eentje voor gedichten in de maak is om te verschijnen in de tweede helft van dit jaar.
Ja, daar zeg je zoiets. We kennen elkaar al een aardig tijdje. Mijn nieuwste streven is de dag met een boek te beginnen. Literair mechaniek wacht nog steeds. Hopelijk komt daar door mijn nieuwe streven snel verandering in en volgen daarna de boeken van Lidewijde Paris. Dank voor de tip over het boek over gedichten. Dat had ik nog niet online gezien bij de lokale boekhandel.