De open samenleving en haar vijanden – Karl Popper [01]

De uitgave die ik in bezit heb van De open samenleving en haar vijanden geschreven door Karl Popper is een vierde druk uit 2017. Deze Nederlandse vertaling is van Hessel Daalder en Steven Van Luchene. In totaal beslaat het boek 940 pagina’s en het is als volgt ingedeeld:

• p.i: Inleiding bij de derde druk door Guy Verhofstadt
• p.7: Inleiding bij de eerste druk door Arjen Fortuin
• p.13: De open samenleving en haar vijanden
• p.17: Voorwoord bij de eerste druk in 1943 door Karl Popper
• p.19: Voorwoord bij de tweede druk in 1950 door Karl Popper
• p.21: Dankwoord
• p.23: Deel I De betovering van Plato
• p.25: Inleiding
• p.33: De mythe van de oorsprong en lotsbestemming
• p.63: Plato’s beschrijvende sociologie
• p.115: Plato’s politieke programma
• p.199: De achtergrond van Plato’s aanval
• p.233: Deel II Hegel en Marx
• p.237: De opkomst van de orakelfilosofie
• p.317: Marx’ methode
• p.377: Marx’ profetie
• p.443: Marx’ ethiek
• p.459: De nasleep
• p.507: Conclusie
• p.531: Noten
• p.843: Addenda
• p.895: Personenregister
• p.907: Zakenregister
• p.937: Nawoord van de uitgever
• p.939: Verantwoording van de vertalers

Het oorspronkelijke manuscript verscheen in 1945 met als titel The Open Society and Its Enemies. Volume One: The Spell of Plato. Volume Two: Hegel and Marx. In 1995 werden de twee delen als een geheel uitgebracht. Wellicht dat ik de Engelstalige versie nog eens ga aanschaffen. De schrijfstijl van Popper is erg toegankelijk en waarschijnlijk is dat ook het geval in het Engels. Maar eerst eens zien deze dikke pil in het Nederlands geheel uit te lezen.

Gister en vandaag (mijn vrije dagen deze week als aanloop naar kerstmis en nieuwjaar) ben ik opnieuw van vooraf beginnen te lezen in dit boek en ben nu net zover als waar ik voorheen gestopt was, namelijk halverwege Plato’s beschrijvende sociologie. De komende tijd (en dan vooral gedurende mijn vakantie die tot en met dinsdag 2 januari gepland staat) blijf ik doorlezen in het boek zodat ik het hopelijk uit heb voordat ik weer aan het werk ga. Maar daarnaast ga ik proberen dagelijks (of in ieder geval enkele malen per week) erover te bloggen.

Mijn blogaanpak zal vooral bestaan uit het delen wat mij zoal opvalt of te binnen schiet bij het lezen van dit boek, en ga ik mij beperken tot kleine stukken tekst waarbij ik de indeling van het boek volg. Afhankelijk van de grootte en/of complexiteit van een paragraaf kan ik ervoor kiezen meerdere blogposts te besteden aan zo’n paragraaf om het niet al te ingewikkeld (voor mezelf) te maken.

Verwacht van mij geen diepgaande analyses over de inhoud of hoezeer de gevolgtrekkingen van Popper inmiddels misschien achterhaald zijn door nieuwere ontwikkelingen op sociologisch en filosofisch gebied. Ik ben geen expert, slechts een geïinteresseerde leek die het moment rijp acht om dit boek nu eens nauwgezet te lezen gezien de huidige politieke ontwikkelingen in Nederland (en buiten onze landsgrenzen). Vooral met de insteek in welke mate het boek van Popper een en ander kan duiden aangezien er nog steeds zo vaak verwezen wordt naar zijn gedachtegoed met betrekking tot het totalitarisme als bedreiging voor de democratie.

Het streven is om morgen een eerste meer inhoudelijke blogpost te schrijven. Vooralsnog ben ik van plan de inleidingen geschreven door Guy Verhofstadt en Arjen Fortuin over te slaan en wil ik me eerst richten op het werk van Popper zelf. Misschien dat ik op het eind van de blogreeks terug ga naar deze inleidingen om te zien in hoeverre dat nog toegevoegde waarde heeft. Ook de voorwoorden(?) die Popper heeft geschreven bij de eerste en tweede druk parkeer ik voor nu. De inleiding van vijf pagina’s die het begin vormt van Deel I De betovering van Plato zal daardoor het onderwerp worden van de blogpost die morgen verschijnt.